5 Soruda Ukrayna’da İslam
Dünyada İslam serisinin bu yazısında 44 milyon nüfusuyla Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından 1991 yılında bağımsızlığını kazanan genç bir ülke olan Ukrayna’yı ele alıyoruz. İslam Ukrayna’ya nasıl ulaştı? Ukrayna’da ne kadar Müslüman yaşıyor? Ukrayna’da hangi camiler ve hangi önemli şahsiyetler var? Ukrayna Müslümanlarının yaşadığı problemler nelerdir? gibi soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
Ukrayna’da yaşayan Müslüman nüfus ne kadardır?
BM ve Dünya Bankası verilerine göre Ukrayna’da 2017 yılı itibari ile yaklaşık 440.092 Müslüman nüfus bulunmaktadır. Günümüzde ise bu sayının yaklaşık olarak 500.000 olduğu tahmin edilmektedir. 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi ve Donetsk ve Luhansk yakınlarında yapılan Donbass Savaşı nedeniyle, 750.000 Müslüman (yarım milyon Kırım Tatarı dahil) artık Ukrayna’nın kontrolünde olmayan bir bölgede yaşamaktadır.
Ukrayna’ya İslam ne zaman ve nasıl ulaştı?
Ukrayna’da İslam’ın tarihi, Kırım yarımadasında İslam dininin yayılma ve gelişme tarihi ile paraleldir. İslam, 7.yüzyılda Orta Asya’dan Müslüman tüccarlar ve Sufi’ler yoluyla Kırım’a gelmiştir.1239 yılında bölgenin Altınordu Devleti’nin hakimiyetine girmesiyle İslam bu topraklarda yayılmaya başlamıştır. Kırım Hanlığı döneminde İslam devletin resmi dini olmuştur.Ülkede İslam’ın en güçlü olduğu dönem ise bölgenin Osmanlı hakimiyetinde olduğu yıllardır.1400’lerden Ruslar tarafından ilhak edildiği 1783 yılına kadar Türk-Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olarak varlığı sürdürmüş ve Müslüman sayısı bu bölgede artış göstermiştir.
Ukrayna’nın en meşhur camileri nelerdir?
Başkent Kiev’de bulunan Al Rahma Cami, Kiev’in ilk minareli camisidir ve yapımı yaklaşık 20 yıl sürmüştür. Bir diğer meşhur camisi ise Mariupol şehrinde bulunan Sultan Süleyman Cami’sidir. Bu cami Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın anısına hayırsever bir Türk tarafından yaptırılmıştır.
Ukrayna’da İslamî çalışmalar yapan en önemli şahsiyetler kimlerdir?
İslam adına çalışma yapan hem önemli şahsiyetler hem de önemli kurumlar mevcuttur. 2000 yılında Kiev’de faaliyetlerine başlayan El-Raid İslam ve Kültür Merkezi, 3000 kişilik mescidi ile 5 vakit namazlar halka açık şekilde kılınabilmektedir. Camii bünyesinde Kur’an dersleri de yapılıp hafta sonlarında ise İslami bilimlere yönelik dersler mevcuttur. Diğer cami bünyelerinde de bulunan Ramazan ayı iftar programları da aynı şekilde verilen hizmetler arasındadır. İslami çalışmalar yapan diğer kuruluşlar ise Ukrayna Müslümanları Dini İdaresi (UMMA) ve Ukrayna Müslüman Sivil Toplum Kuruluşları Birliği ve Ukrayna Müslüman Kadınlar Birliğidir. Ülkede İslami çalışma yapan şahsiyetlerin bazıları ise Niyara Mamutova, Said İsmagilov, Murat Suleymanov ve Rustam Khusnutdinov’dur.
Ukrayna’da Müslümanların sıkıntıları nelerdir? Çözüm için yapılan çalışmalar var mı?
Son dönemlerde artış gösteren İslamofobi başta olmak üzere zenofobinin maalesef Ukrayna’da da büyük bir sorun olduğu aşikardır. Bu sorunların aşılması için ülkede İslami çalışmalar yapan kuruluşlar, farklı kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak İslamofobinin azaltılması için gayret göstermektedir.
Ukrayna’daki camiler ile ilgili yazımız için tıklayın : Ukrayna Camileri
