Ramazan Söyleşileri: Norveç’te Ramazan

Farklı ülkelerde mübarek Ramazan ayının nasıl yaşandığını ele aldığımız Ramazan Söyleşileri serimizin bu seferki konusu: Norveç’te Ramazan.

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

İsmim Harun Şahin. 1997 Norveç doğumluyum. Aslen Uşaklıyım. Ömrümü Norveç’te geçirdim. Burada bir derneğimiz var. Orada dernek başkanlığı yapmaktayım. Son üç buçuk yılda o dernekte görev aldım. Elimizden geldiğince buradaki Türk halkına, Müslüman halkına faydalı olmaya çalışıyoruz. Çeşitli spor dalları ile ilgileniyorum, en çok ilgilendiğim alan ise futbol. 

Norveç’teki Müslümanlar hakkında neler söylersiniz?

Müslümanlık, burada çok farklı yaşanmıyor. Bir sürü kültürden, dinden, ırktan insanlar var Norveç’te. Yabancı Müslümanlar olarak Pakistanlı insanlar yoğunlukta. Onlar da Türk halkının çoğunluğu gibi Hanefi mezhebine uymaktalar. İnsanlar, elinden geldiğince ibadetlerini yapmaya çalışıyor. Diğer ülke Müslümanlarından çok farklı bir Müslümanlık kültürü yok. Sadece camilerde yüksek sesle ezan okunmadığı için ezana hasret yaşıyoruz. Bazı iş yerlerinde namaz hassasiyeti bulunmakta ve namaz kılacak kişilere izinler verilmekte.

Norveç’te Ramazan nasıl geçiyor? Nasıl bir atmosfer var?

Ramazan çok güzel geçiyor, elhamdülillah. Hava sıcaklığı yüksek derecede olmadığı için susama gibi zorluklar yaşamıyoruz çok şükür. Eski yıllara nazaran saat farkı geriye düştükçe uzun oruçları geride bıraktık. 
Türkiye’deki gibi iftar çadırları ne yazık ki burada yok. Genel olarak cami içerisinde toplu iftarlar oluyor. Malum çoğunluk oruç tutmadığı için de coşkulu bir Ramazan atmosferi olmuyor. Yine de camilerdeki toplu iftarlar ve teravihler ile Ramazan coşkusunu yaşamaya çalışıyoruz. 

Norveç’te Ramazan’a özel neler var?

Bir önceki soruya verdiğim cevapla aynı olmakla beraber gayrimüslim bir ülkede yaşadığımız için farklı Ramazan etkinlikleri olmuyor. Camilerde toplu iftar, mukabele, teravih ve Kadir Gecesi’nde kandil etkinliği olmak üzere programlar yapılmakta. Bunların dışında çok farklı etkinlikler yapılmıyor. 

Gayrimüslimlerin tepkisi ne şekilde oluyor?

Gayrimüslimlerden farklı bir tepki gelmiyor. En fazla “Aa, su da mı içemiyorsunuz?” şeklinde oluyor. Her geçen gün de insanlar bilinçlendiği için sorgulamıyor ve farklı tepki vermiyor. Ramazan ayı içerisinde olduğumuzu, niçin oruç tuttuğumuzu biliyorlar. Belki tam detayları bilmiyor olabilirler ama genel olarak konuya hâkimler. 
Bir keresinde oruçlu iken mülakata gitmiştim. Kahve ikram etmek istediler. Ben teşekkür edip içmeyeceğimi söyleyince ısrar ettiler. Ben de oruç olduğumu söyledim. O zaman “Kusura bakmayın, bilmiyorduk.” diye güzel bir tepki verdiler. Kısacası insanlar bu durumu yadırgamıyor. Dışlama gibi bir durumla karşılaşmıyoruz. Verdikleri tepkiler olumlu anlamda. 

İftar sofralarında ne gibi yiyecekler oluyor?

Hurma ile başlayıp çorbaya geçeriz. Sonrasında ana yemek ve tatlı ile bitiririz. Sonrasında da çay, kahve faslına geçeriz. 

Toplu iftar oluyor mu? İftar sofralarına gayrimüslimler davet ediliyor mu? Ediliyorsa ne şekilde tepkiyle karşılaşıyorsunuz?

Toplu iftarlar, cami ve derneklerimizde yapılıyor. Birkaç yıl önce toplu bir organizasyon yapmıştık Türk Dernekleri Federasyonu çatısı altında. Bu organizasyona Norveçli politikacılar da davet edilmişti. Onlarla beraber toplu iftar yapmıştık. Halktan kimseyi bu zamana kadar davet etmedik, bu fikir aklımızda. Malum iftar saati geç olduğu için mümkün olmuyordu ama önümüzdeki Ramazanlarda bunu uygulayabiliriz. Norveç halkının da bu davete icabet edeceğini düşünüyorum. 

Evlerde Ramazan coşkusu nasıl yaşanıyor?

Evlerimizde Ramazan; ev halkıyla iftar ile başlar, akabinde teravih namazıyla devam eder. Bazı aileler; çocuklarına hediyeler alıyor, çeşitli yazılar ile Ramazan süsleri yapıyorlar. Genel olarak gündüz oruç tutulup mukabeleye gidip akşamına da iftar açılıp teravih kılarak günün bitmesiyle Ramazan geçiyor.

Ramazan’a özel gelenekler ya da yiyecekler oluyor mu?

Ramazan’a özel farklılık gösteren gelenek yok. Sadece bazı camilerde ve bazı fırınlarda Ramazan pidesi bulunuyor. 
Türkiye’den farklı yiyecekler mevcut olmuyor Norveç‘te. Sadece Türkiye’den baklava geliyor buraya. Onların satışı oluyor. Ramazan ayına özel burada, baklava satışları fazlalaşıyor. Onun dışında da yıl boyu marketlerde baklava görmek mümkün. 

Norveç’te camilerde ne gibi faaliyetler yapılıyor? Ramazan ayına özel dersler, sohbetler oluyor mu?

Günde 5 vakit namaz kılınıyor. Mukabele okunup teravih kılınıyor. Bunun dışında da bazı camilerde her gün bazılarında ise hafta sonu toplu iftarlar oluyor. Mukabele arasında sohbetler oluyor. Onun dışında sohbet verilmiyor. Bazen ilmihal bilgilerini içeren Ramazan sohbetleri verilebiliyor bazı camilerde. 

Kadir Gecesi’ni nasıl ihya edersiniz? İtikafa girenler var mıdır? Nasıl bir atmosfer oluşur?

Camilerde Kadir Gecesi’ne has program yapılıyor. İftara az bir zaman kala sohbet ile başlayıp zikir, dua, Kur’an’ı Kerim tilaveti ve akabinde iftar ile sonlandırıyoruz. 
2 sene önce teravihten sabah namazına kadar Kadir Gecesi için program yapmıştık. Zikir, dua ve nafile namazları ile programı oluşturduk. Toplu sahur yapıp sonrasında da hep beraber namaz kılmıştık. O dönemde yatsı namazı çok geçti. Teravih yaklaşık gece 12 gibi bitiyordu. Sahuru da gece 3 gibi yapıyorduk. Işte o dönemde 3 saatlik vakti bu şekilde programlamıştık. 

İtikafa giren ise toplu yerlerde bir organizasyonla henüz yok. Yılda bir kez de olsa yapmak gerekir ama ne yazık ki burada yaygın değil. Evlerinde bu ibadeti yerine getirenler de elbette olabilir.

Norveç’te bayram nasıl geçer?

Ömrümde Türkiye’de herhalde 2 kere bayram kutladım. Onun dışında hep Norveç’te kutladım. Burada eğer iş yerinden izin alınırsa bayram kutlamaları sabahtan başlıyor. İzin alamayanlar ise mesai saatleri dışında bayram kutlaması yapıyor. 
Camilerde toplu bayramlaşma çok fazla olmuyor. Korona döneminde iyice durağanlaştı camilerde bayram. 
Bunların dışında da Türkiye’deki bayram kutlamalarından çok farklı geçmiyor. 

Ramazan ya da bayram ile ilgili ilginç bir anınız var mı?

İlginç bir anı mı bilmiyorum ama bir keresinde gıda kolisi dağıtımı yapıyorduk. Hava çok sıcaktı. O gün çok fazla susamıştım. 
Bir keresinde de Oslo merkezli Dinler Tanıtımı Günü olmuştu. Biz de o gün İslamiyet’i anlatmak için stant kurduk. O gün de insanlar ile konuşmaktan herhalde çok fazla susamıştım yine. Bu iki günü hiç unutmuyorum.