5 Soruda Brezilya’da İslam
Daha çok futbolu ve futbolcularıyla hafızlarımıza kazınan, Güney Amerika’nın en büyük ve en kalabalık ülkesini anlatacağız sizlere. Her zamanki gibi biraz farklı şekilde. Yani anlatılmayan yönleriyle. Hazırladığımız 5 Soruda Brezilya’da İslam yazımızda çok ilginç bilgiler bulacağınıza eminiz. Keyifli Okumalar.
Brezilya’da Müslüman nüfus ne kadar?
Brezilya’daki Müslüman nüfusun ne kadar olduğu konusunda resmi kaynaklar kesin bir bilgi vermiyorlar. Ancak ülkenin % 1 kadarının Müslüman olduğunu ifade ediyorlar. 200 milyon nüfusa sahip bir ülkede % 1’lik kısım demek 2 milyon demek. Oysa Brezilya’ya yapılan Müslüman göçlerinin bile bu sayıdan fazla olduğunu biliyoruz. Ayrıca Müslüman kesimin tahminlerine göre Brezilya’daki Müslüman nüfusunun 3 milyon civarında olması gerekiyor.
Brezilya’ya İslam ne zaman ve nasıl ulaştı?
Brezilya’ya İslam ilk olarak 15. Yüzyılda ulaştı. Buraya ilk kez ayak basan Müslümanlar ise Endülüs Emevilerinden İspanya’da kalanlardır. İspanyolların onları İspanya’da istemeyip Brezilya’ya getirmesiyle Brezilya İslam’la tanışmış oldu. Yani onların İspanya’da istenmemeleri ve Brezilya’ya getirilmeleri bir toprak parçasının daha İslam’la şereflenmesine vesile oldu.
Brezilya’nın meşhur camileri hangileridir?
Brezilya’daki en meşhur camilerin başında yüzyıllık geçmişiyle Rio’daki Zaimah Camii gelmektedir. Camii hem Rio Olimpiyat Stadı’na yakın olması hem de 1900’lerin başında inşa edilmiş olması dolayısıyla tarihi bir yapı olduğundan bilinen bir camidir. 1983’te ibadete kapatılan cami, 27 yıl kadar uzun bir süre ibadete kapalı halde kalmıştır. 2010 yılında cami için kampanyalar başlatılmış ve bu kampanyalardan sonuç alınarak 2010 sonrasında ibadete açılmıştır. İbadete kapalı kaldığı yıllarda grafiti sanatçılarının akınına uğradığından ibadete açılmadan önce ise restore edilmiştir. Restorasyonu da bir dernek tarafından toplanan bağışlarla gerçekleştirilmiştir. Meşhur camilerden bir diğeri de Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Sao Paulo’daki Ebu Bekir Cami’dir.
Brezilya’da İslam adına önemli çalışmalar yapan şahsiyetler kimlerdir?
Brezilya’da İslam adına önemli çalışmalar yapan ilk şahsiyet Bağdatlı Abdurrahman Efendi’dir. Abdurrahman Efendi, 1865 yılında Basra’ya gitmek için İstanbul’dan yola çıkan iki savaş gemisinden birinde imamdır. Fırtına sonucu Rio Limanı’na demirlemek durumunda kalmıştır gemiler. Oradaki halka Osmanlılar yamyam olarak anlatıldığı için halk onları görmeye gelir. Onları görmeye gelenler arasında Afrikalı Müslümanlar da vardır. Afrikalı Müslümanlar İslamiyet’i siyahilere özgü bir din olarak bilmektedirler. Oysa bu gelenlerin siyahi olmadıklarını ve İslamiyet’i kendilerinden daha iyi bildiklerini görünce şaşırırlar. İslamiyet’i çok iyi bilmediklerinden İslamiyet’i iyi bilen biri olarak Abdurrahman Efendi’den kendileriyle birlikte kalmasını ve kendilerine İslamiyet’i anlatmasını isterler.
Abdurrahman Efendi Müslüman kardeşlerine İslamiyet’i anlatmayı bir borç bilerek Brezilya’da 3,5 yıl kadar kalır. Kendisi mütevazi bir kişiliğe sahip olduğu için Brezilya’dan döndükten sonra yazdığı Brezilya Seyahatnamesi’nde yaptığı çalışmalardan “elimden geldiğince bir şeyler yapmaya gayret ettim” şeklinde bahseder. Hatta orada Müslümanlar’la sağlıklı bir şekilde iletişime geçebilmek ve İslamiyet’i anlayabilecekleri dilde anlatmak için Portekizceyi bile öğreniyor. Ve bundan bahsederken de sadece “Meramımı anlatacak kadar Portekizce öğrendim.” diyor.
Abdurrahman Efendi her ne kadar mütevazi davranıp Brezilya’daki Müslüman kardeşleri için kendi yaptıklarını azımsasa da Abdurrahman Efendi’nin orada İslamiyet adına yaptığı çalışmalar hiç de azımsanacak gibi değildir. Orada o güne kadar kimsenin yapmadığı çalışmalara imza atmıştır. Abdurrahman Efendi’nin Brezilya’da yaptığı çalışmaların hepsini anlatamayacaksak da bir kısmına değinelim burada. Öncelikle oradakilerin İslamiyet hakkında bildikleri yanlış inançları doğrularıyla değiştirerek düzeltir. İslam’ın temel kurallarını öğretmek amacıyla gençlerle ve büyüklerden istekli olanlarla her gün genel toplantılar yapar istikrarla. Büyük küçük herkese beş vakit namaz hakkındaki hadisleri ezberletmesi de bu toplantıların güzel sonuçlarından biridir. Portekizceyi öğrendikten sonra da Allah’ın sıfatları, peygamberler, abdest, oruç, hac ve zekat gibi her Müslümanın birey olarak bilmesi gereken konuları içeren Portekizce bir kitap yazar. Bu kitabın son kısmında da birtakım öğütlerde bulunur. Günümüzde Brezilya’da İslam adına yapılan çalışmalar kişisel olarak değil dernek ve kuruluş adı altında sürdürülmektedir.
Brezilya’daki Müslümanların sıkıntıları nelerdir?
Brezilya’da bulunan Müslümanların sıkıntılarının başında yeni nesle dini eğitim veren kurumların yok denecek kadar az olmasıdır. Dini eğitim veren kurumların ihtiyacı karşılamayacak kadar az olması demek yeni neslin kolayca asimile olması demektir. Bu da Müslümanların varlığını tehdit eden büyük bir sıkıntıdır. Sıkıntılardan bir diğeri de Müslümanların yoğun yaşadığı şehirlerde ibadethane ihtiyacı büyük ölçüde giderilmiş olsa da bu bölgelere nazaran küçük olan yerlerde Müslümanların ibadethanelere ihtiyacının olmasıdır. Bir de oradaki Müslümanlar İslami kaynaklara yeterince ulaşamıyor. Bölge için Portekizce ve İspanyolcaya çevrilmiş eser bulunmakla birlikte bu eserlerin sayısı çok azdır. Doğru kaynaklardan İslami kitapların İspanyolca ve Portekizceye çevrilmesine ihtiyaç vardır. Brezilya’daki Müslümanların sıkıntılarını bir de orada bulunup yaptığı İslami çalışmalarla bilinen İmam Halid Takyeddin’den dinleyelim:
8,5 milyon kilometreyi geçen yüzölçümü ve 200 milyonu aşan nüfusuyla Brezilya çok büyük bir ülkedir. Tüm ülke çapında sadece 100 küsur cami var. Bu camilerdeki imamların sadece %30’u Portekizce biliyor ve sadece %1’i Brezilya kökenlidir.
Durum bu iken buradaki Müslümanların, Brezilyalı olmasa bile buradaki Müslüman kardeşlerine İslam’ı ulaştırmak için Portekizceyi öğrenecek yeni Abdurrahman Efendilere ihtiyacı var.
