Bilim Dünyasında Bir İlk: Bakterilere Kulak Vermek
Biz onları görmesek de, duymasak da her yerde bakteriler var. Bakterilerin de bizim gibi aileleri, planları var ve kendi aralarında konuşurlar. Peki ya onların konuşmalarını kendi dilimize çevirebilseydik?
Hayal gibi ama gerçek! Müslüman bilim insanı Dr. Fatıma Al-Zahra’a Al-Atraktchi bakterilerin konuşmasını anlayabileceğimiz, hastalıkların teşhisinde ve tedavisinde çığır açan icadı bize kazandırdı. Bu yazımızda Fatıma Al-Zahra ile tanışacağız.
Nanoteknoloji uzmanı Müslüman kadın, “bakteri iletişiminin dinlenebileceği” yeni bir cihaz icat ederek yeni nesil bir devrime imza attı. Bu alet, bir grup hastalığın saniyeler içerisinde tam olarak teşhis edilmesini sağlayarak antibiyotik direncin kırılmasına yardım ediyor.
Bakterilerin İletişimine Kulak Vermek
İki çocuğa sahip Müslüman anne, Danimarka Teknik Üniversitesi’nden fizik ve nanoteknoloji alanlarında doktora derecesini almış. Bu Müslüman bilim insanı, geleneksel yöntemlerden daha hızlı olan bir sensör geliştirdi. Bu sensör, bağışıklık sistemi zayıflamış insanların hastalığını tespit edebiliyor.
Onun bu bilimsel buluşu sayesinde Al-Atrakchi, Loundbeck Vakfı’nın 5 araştırma yetenek ödülünden birini aldı. Bunun ardından geliştirmek, büyütmek ve ticarileştirmek için kendi şirketi olan “PreDiagnose”u kurdu.
Al-Atrakchi, konu hakkında şu sözleri aktarıyor:
Bakteriler birbirleriyle iletişim kurmak için sinyal moleküllerini kullanırlar. Eğer az sayıda molekül varsa, tıpkı çölde yalnız kalan bir adamın çığlığı gibi dağılır gider. Ama fazla sayıda bakteri varsa, sinyal molekülleri toplanır ve bu şekilde birbirlerini dinlerler. Sinyal molekülleri belirli bir eşik değere ulaştığında, bakteriler aynı anda, aynı şekilde, aynı yöne hareket etmeleri gerektiğini anlarlar. Araştırmamda bakterileri gizlice dinlemeye odaklandım. Bir hastadan kan veya tükürük numunesi alıp, numuneye elektron fırlatıyoruz. Elektronlar mevcut iletişim molekülüyle etkileşir ve bu etkileşim bize bakterinin kimliğini, gerçekleşen etkileşimin türünü ve bakterinin ne kadar konuştuğu ile ilgili bilgi verir.
Al-Atrakchi, hastalıkların teşhisinde kullanılan standart metodların zaman kaybı olduğunu düşünüyor ve çoğu zaman eski metodun yanıltıcı sonuçlara sebep olduğunu söylüyor. İşte onlardan bir tanesi:
Müslüman kardeşimiz Fatma Al-Zahra’a, daha önce standart metodun testinden geçip, bakteriyel bulgu olmadığından dolayı sağlıklı bulunup eve yollanan 62 hastayı incelemeye alıyor. Ama bu sefer kendi geliştirdiği cihazı kullanıyor ve sonuç korkutucu! Al-Atrakchi’nin geliştirdiği cihaz, geleneksel metodların algılayamadığı fısıldama evresinde olan bakterileri kolay ve hızlıca fark ediyor. Bu sağlıklı sanılan 62 hastanın çoğunun bu bakterilere sahip olduğu anlaşılıyor. Bu sayede erken teşhis yapılıp, hastaların hayatı kurtarılabiliyor.
Tıp Dünyası’na sunduğu bu faydalı cihazdan dolayı kendisine şükranlarımızı sunuyoruz.
