Burkina Faso Günlükleri- 4. Gün
Ülke nüfusunun %52’sini oluşturan Mossi Kabilesi’nin kralı tarafından her cuma düzenlenen törene katılıyoruz. Tören düzenine göre; Kral ortada, Bakanlar Kral’a daha yakın bir konumda ve muhtarlar da Bakanların arkalarında oturuyor. Rivayete göre 18. yüzyılda Vagadugu Krallığı’nın krallarından birinin kızı kaçırılmış. Kral, kızını kurtarmak için atına atlayıp gidecek iken ona zarar geleceğinden korkan dini grup liderleri Kral ile görüşmek
istemişler. Önce ateistler, sonra Hristiyanlar ve sonunda da Müslümanlar Kralı ikna etmeye
çalışmışlar. Ateistlerin ve Hristiyanların görüşleriyle fikrini değiştirmeyen Kral, Müslümanlar ile görüştükten sonra ikna olmuş. O gün bugündür her hafta bu olay canlandırılıyormuş. Kral, Müslüman olduğu için Müslümanlarla görüştükten sonra ikna olduğu söyleniyor ancak Mossi kralları tebaasında bulunan diğer dini gruplar sebebiyle dinlerini açıklamıyor.
Tören yaklaşık 15 dakika sürüyor. Tören alanında bizim dışımızda ABD Büyükelçisi ve büyükelçilik çalışanları da bulunuyor. Törenin ardından Burkina Faso Meclisi’ne gidiyoruz. Yol kenarındaki Fransız okulunun etrafına güvenlik için bariyer yapıldığını görüyoruz. O sırada Muhammed ağabey, “İyi şeyler yaparsanız böyle şeylere gerek kalmaz ama kötü şeyler yaparsanız korunmak zorunda kalırsınız.” diyor ve biz uzun uzun düşünmeye başlıyoruz. Mecliste bir görevli karşılıyor bizi. Meclisi ve çalışma düzenini anlatıyor. 127 milletvekilinin, sadece 16’sı kadınmış. Sosyal hayatta etkin olduğunu gördüğümüz kadınların, mecliste neden az olduğunu soruyoruz. Kadınların eğitime ulaşımının erkeklere göre daha zor olduğu ve bunun son yıllarda aşılmaya çalışıldığı cevabını alıyoruz. Burkina Faso’da, 15 yaş üzeri nüfusun okuma yazma oranı toplamda %22 iken bu oran erkeklerde %29, kadınlarda ise %15 civarında. Üniversite çağındaki gençlerden üniversiteye kayıt yaptıranların oranı ise yalnızca %5. Burkina Faso’nun siyasi tarihi bizimle benzerlik gösteriyor.
Başarısız Darbe Girişimleri
Burada da yakın zamanda başarısız darbe girişimleri olmuş. Ülkenin siyasi tarihini 1970’ler ve 1980’lerde tekrarlanan darbeler ve 1990’larda yapılan çok partili seçimler izliyor. 1987’den 2014’e kadar Başkan olan Compaoré, 2015 yılındaki Devlet Başkanlığı seçimleri öncesinde üçüncü kez aday olabilmesinin önünü açacak bir Anayasa değişikliği gerçekleştirmek istemiş. Bu değişikliği referanduma gidilmeden parlamento çatısı altında bir senato oluşturmak suretiyle yapmaya çalışması üzerine toplumun tepkisiyle karşılaşmış. Akabinde Ekim 2014’te ülkede büyük bir halk ayaklanması başlamış. Parlamento binasının ve bazı hükümet binalarının ateşe verildiği olayların ardından, Compaoré istifa etmek zorunda kalmış. Daha sonra ülkede geçiş yönetimi oluşturulmuş. Eski rejim üyelerinin Devlet Başkanlığı seçimlerinde yeniden aday olmalarının engellenmesini gerekçe gösteren bir grup asker, Eylül 2015’te askeri darbe girişiminde bulunmuş. Halk desteğine sahip olmayan ve uluslararası toplumun yoğun baskısıyla karşılaşan darbeciler, düzenli ordunun da sivil otoriteden yana tavır alması neticesinde ülkenin idaresini geçiş yönetimine iade etmek zorunda kalmış.
Mecliste duvarlarında adeta 15 Temmuz gününü andıran protesto fotoğrafları görüyoruz. Mevcut Devlet Başkanı Kabore, Hristiyan olmasına rağmen kabinesinde Müslümanlara da yer vermiş. Bobo şehrine gitmek üzere meclisten ayrılıyoruz. Yaklaşık 380 kilometre güneybatıya gideceğiz. Bobo, Burkina Faso’nun ikinci büyük şehri ve ekonomi başkenti olarak anılıyor. Vagadugu’da şehir içindeki yollarda ot yiyen keçilerle ve ara yollarda domuzlarla karşılaşmak mümkün olsa da şehir beklentimin üzerindeydi. Bakalım Bobo’da neler göreceğiz. Yolculuğumuzun ikinci saatinde İHH’nın yaptırmış olduğu Es-Suruci Camii’de mola veriyoruz. Caminin yanına bir su kuyusu da açılmış. İkindi namazını burada kılıp benzinliğe uğradıktan sonra yolumuza devam ediyoruz. Burkina Faso’da 1 litre benzin yaklaşık 1 dolara satılıyor.
Batı ve Orta Afrika Ülkeleri Para Birimi : CFA
Batı ve Orta Afrika ülkelerinde kullanılan para birimi olan CFA, Euro ile sabitlenmiş ve 1 Euro yaklaşık 650 CFA’ya denk geliyor. Ülkede asgari ücret yaklaşık 100 dolar ancak çalışanların çoğunluğu asgari ücret dahi kazanamıyor. İnşaatlarda ve çeşitli hizmet sektörlerinde çalışanların günlük geliri ortalama 2 dolar. Burkina Faso’da sağlık hizmetlerine ulaşmak oldukça pahalı. Dün ekibimizde bir arkadaşımız rahatsızlandı. Küçük bir sağlık hizmeti karşılığında 225 Euro fatura kesildi. Paralı yollardan burada da var. Gişeden bilet alıp yola devam ediyoruz. Gişenin etrafındaki çocuklar ve kadınlar tropik meyveler satmaya çalışıyor.
Köylerden geçerken toprak evlerin önlerinde yırtık elbiseleriyle bizi izleyen ve gülümsememizle birlikte el sallayan çocuklar görüyoruz. İnsan, burada “Tebessüm sadakadır.” hadisini daha iyi anlıyor. Yolun iki yanı da oldukça yeşillik ve sulak arazilerle dolu. Neredeyse hiçbir yükselti yok, dümdüz bir ovadayız. Vagadugu’ya kıyasla yeşillik ve ağaçlık alan daha fazla. Bu manzarayı görünce zihnimizdeki Afrika profilinin ne denli yanlış olduğunu bir kez daha anlıyorum. Afrika bize her anlamda kara bir kıta olarak anlatılıyor. Susuzluk, kuraklık, çöl tanımlarıyla Afrika tasvir ediliyor. Evet, Afrika’da bunlar var ancak genellemenin ne kadar yanlış olduğunu doğa bize gösteriyor. Afrika’da 54 ülke ile yaklaşık 3000 etnik köken varken ve Afrika kıtası bu kadar büyük bir yüz ölçüme sahipken herhangi bir Afrika genellemesi yapabilmek mümkün değil.
Devamı için tıklayın: Burkina Faso Günlükleri- 5.Gün
