Ramazan Söyleşileri: Mali’de Ramazan

Ramazan Söyleşileri serimizde tarihte yaşamış en zengin insan Mansa Musa’nın yaşadığı ve meşhur mimarisiyle hatırlayacağımız Cenne Camisi’nin bulunduğu topraklara, Mali’ye yer veriyoruz.  

Bize kendinizi tanıtır mısınız?

Ben Mohamed El Bechir, Maliliyim. Ege Üniversitesinde Tarım Ekonomisi üzerine yüksek lisans yapıyorum.

Kısaca Mali’den ve Mali Müslümanlarından bahseder misiniz?

Mali, Batı Afrika’da yer alan ve denize kıyısı olmayan geniş topraklara sahip bir ülke. 20 milyon nüfuslu ülkemizde halkın çoğu Müslümandır. Kaynaklara göre İslam Mali’ye üçüncü ve dördüncü yüzyıllarda ulaşmıştır.

Ramazan ayı Mali’de nasıl karşılanıyor?

Mali aslında laik bir ülkedir ama nüfusun %95’i Müslüman olduğu için, yasal olarak ülkede ibadet özgürlüğü vardır.  Bu nedenle, Yüksek İslam Konseyi tarafından atanan komisyon, hilali gözetler ve hilalin görünmesiyle birlikte mübarek ayın başladığı ilan edilir. Yüksek İslam Konseyi’nin başında bulunan imam her beş yılda bir değişir.

Ramazan’ın gelmesiyle birlikte Müslümanların hayatında ne gibi değişiklikler oluyor?

Bu mübarek ay boyunca, elbette Müslümanların hayatında gözle görülen değişiklikler oluyor. En başta toplu ibadetler artıyor. Cemaatle kılınan namazlar, tefsir ve Kur’an çalışmaları… Camiler her gün ibadet eden insanlarla doluyor. Hayır çalışmaları artıyor, zekat konusunda insanlar bir araya geliyor ve bu ibadeti hakkıyla yerine getirmeye çalışıyor.

Kadir gecesinde Mali halkı neler yapıyor? Camiler o gece nasıldır?

Vaazların verildiği, camilerin gece yarısından fecre kadar ibadet eden Müslümanlarla dolduğu bir gecedir, Kadir Gecesi. Mali halkı kadını, çocuğu, genci ve yaşlısıyla camilere akın eder, vaazları dinler, sabaha kadar ibadet eder.

İtikafa girenler olur mu? Camilerde itikaf için yer ayrılır mı?

Evet, İtikaf Mali halkı arasında yaygındır. Kimisi sadece Kur’an okuyarak itikaf dönemini eda eder, kimisi gece namazına odaklanır. Elbette camilerde de itikafa girenler olur.

Yardım kuruluşları ve sivil toplum örgütleri Ramazan boyunca ne gibi çalışmalar yapar?

Ramazan ayı süresince, kurumlar dar gelirli ve yoksul ailelere gıda yardımında bulunur. Kimi dernekler de öğrencilere toplu iftar verir, camilerde ihtiyaç sahipleri için iftar sofraları hazırlar. Bunların yanı sıra, camilerde yahut bizzat evlerinde yemek hazırlayıp dağıtan çok sayıda aile olur.

Devletin çalışma ve okul saatleri noktasında Ramazan ayına yönelik bir çalışması oluyor mu?

Evet, çalışma saatleri pazartesiden cumaya, sabah 9 öğlen 3 olacak şeklinde değiştirilir. Diğer zamanlarda da olduğu gibi çalışanların Cuma namazlarını eda edebilmeleri için gereken imkân ve mekan sağlanır.

Ramazan ayına özel yemekler var mı? Malili Müslümanların iftar sofralarında hangi yemekler yer alır?

Evet, genelde özel yemekler pişer. Mutlaka meyve, sebze ve zencefil sofralarda yerini alır.

Siz Türkiye’de yaşıyorsunuz, iki ülke arasında Ramazan ayı boyunca ne gibi farklılıklar gözlemliyorsunuz?

Üç yıldır Türkiye’deyim ve iki ülke arasında Ramazan ayını eda etme noktasında çok bir fark gözlemlemedim. Daha doğrusu, her iki ülkede de manevi açıdan aynı şekilde karşılandığını ve hürmet gösterildiğini söyleyebilirim. Ama tabi, ekonomik açıdan iki ülke birbirinden çok uzak olduğu için, o noktada derin bir fark var.

Mali halkı Ramazan Bayramını nasıl kutlar, ne gibi gelenekler vardır? Bayrama özel yemek, tatlı veya ikramlık neler hazırlanır? Siz Türkiye’deki Malililer olarak nasıl kutluyorsunuz?

İzmir’de küçük bir topluluğumuz var ve hemen her ay bir araya geliyoruz zaten. Bayramlarda da geleneksel yemeklerimizi pişirip hasbihal ediyoruz diyebilirim.