Ramazan Söyleşileri: Türkmenistan’da Ramazan

Çeşit çeşit ülkelerle Ramazan ayının nasıl yaşandığına dair ele aldığımız Ramazan Söyleşileri serimizin bu seferki konusu: Türkmenistan’da Ramazan

Öncelikle sizi kısaca tanıyabilir miyiz?

Merhaba, adım İhlas. Türkmenistan’ın Lebap ili Halaç ilçesinde doğdum.

Ülkedeki Müslümanlardan genel olarak bahsetmek istesek neler söylerdiniz?

Ülkemizin %89’u Müslümandır ancak inançlarını özgürce yaşayamıyorlar. 1991’e kadar Rusya himayesi altında yaşandığından halkın din ve vicdan özgürlüğü bastırılmıştır. Dolayısıyla günümüzde dini, gelenek boyutunda yaşıyoruz.

Ülkede Ramazan nasıl geçer?

Ramazan ayının gelmesiyle bir grup çocuk ev ev dolaşıp halk arasında meşhur olan maniler ve ilahiler söyleyerek ev halkına ramazanın geldiğini müjdeler. Ev sahipleri de kapıya gelen ve Ramazanı müjdeleyen bu çocuklara para, şeker, çikolata, sakız, balon gibi hediyeler verip çocukları sevindirirler. Meşhur olan manilerden biri şu şekildedir:

İftar zamanında herkes kendi evinde veya akraba dost evinde orucunu açar. Ramazana özel yemek yoktur ama genelde etli yemekler yapılır. Orucu önce aile reisi açar ve ilk yemeğe o başlar, yemek bitince aile reisi sofra duası yapar.

Teravih namazında camide toplanırlar, ülkede genellikle yatsı namazından önce iki rekât cami yaptıranın hayrına şükür namazı kılınır. Teravih namazı bittikten sonra aile büyükleri sahura kadar çay içer, sohbet eder. Sahurda genellikle iftara kadar acıkmamak için et ağırlıklı yemek yenir. Sahurdan sonra da kimse uyumaz işçi işine gider ev halkı ev işleriyle uğraşır.

Ülkede Ramazana özel olarak yapılan şeyler nelerdir?

Ramazan’da özel olarak yapılan şeyler; çocukların ramazan başlangıcından bitişine kadar ev ev dolaşıp maniler söylemesidir, mahalle büyüklerinin sokak kenarında çay içip sahura kadar sohbet etmesidir.

Gayrimüslimlerin Müslümanlara ve Ramazana bakış açıları nasıl?

Türkmenistan’da gayrimüslim olarak Ruslar bulunmaktadır. Rus milleti kendi dinlerini özgürce yaşamakta ve Müslüman dinine de saygı duymaktadır. Hatta Rus halkından sonradan İslam dinini kabul eden oluyor.

Camilerde Ramazanın etkisi nasıl görülür?

Ramazanın ilk gününden itibaren Türkmen halkı iftardan sonra teravih namazı için toplanır. Teravih namazından önce cami imamı sohbet ve Kur’an okur ve tahiyyetül mescit namazı kılınır. Ayrıca ramazanda bazı günler mescitlerde hayırseverler tarafından iftar sofrası hazırlanır.

Kadir gecesi ülkede nasıl ihya edilir?

Kadir gecesi günü akşama koyunlar kesilir, camide yemekler hazırlanır. İftar sofrasında kadınlar ayrı erkek ayrı olarak iftar yapılır. Teravih namazından sonra sabaha kadar Kur’an okunur, namaz kılınır, tesbih çekilir, farklı ibadetlerle meşgul olunurdu.

Ülkede Ramazan Bayramı nasıl geçer?

Ramazan bayramı sabahı, bayram namazı kılındıktan sonra ev ahalisi tarafından ys (Türkiye’deki hamur kızartması gibi) yapılarak komşuya dağıtılır sonra aile olarak kabir ziyaretine çıkılır, ziyaretin sonunda mezarlıktaki hoca, ölmüşlerin ruhuna dua okur. Yanında getirdikleri ysdan hocaya ikram ederler. Kabir ziyaretinden sonra her biri pazara çıkarak bayram kıyafeti, bayram hediyeleri alır ve bayram ziyaretine giderler.

Son olarak Ramazan’a dair hisleriniz nelerdir?

Ramazan ayındaki samimiyet çok güzel… Büyüklerimizi ziyarete gitmeyi, bu ay içerisinde kötü alışkanlıkların bir kenara bırakılmasını seviyorum. Camilerdeki beraberlik ve insanların ibadet ediyor olması da çok huzur verici.

Bu röportaj için çok teşekkür ederiz.