Ülkeleri Tanıyoruz: Somali
Kıtalar aştığımız ve birbirinden ilginç bilgiler edindiğimiz ‘Ülkeleri Tanıyoruz’ serimizde bu seferki durağımız Somali. Daha çok akıllarımızda, yoksulluğun fotoğraf karesi olarak yer etmiş bir ülke. Peki Somali sadece bundan mı ibaret? Gelin bunu hep birlikte öğrenelim.
Somali’nin Coğrafi Konumu
Ülkeyi tanımaya coğrafi konumundan başlıyoruz. Afrika’nın doğusunda bulunan Somali’nin Aden Körfezi ile Hint Okyanusu’na kıyısı var. Somali; kuzeybatıda Cibuti, batıda Etiyopya ve güneybatıda Kenya ile komşudur.
Somali Nüfusu; Etnik ve Dini Yapısı
2018 yılı nüfus verilerine göre Somali’nin nüfusu 15 milyon. Nüfusun etnik yapısı ise %85’lik oranla çoğunluğu oluşturan Somalililerden oluşuyor. Geriye kalan %15’i de Arap ve Bantular’dan oluşuyor. Nüfusun dini yapısına gelecek olursak neredeyse tamamı yani %99’u Sünni Müslümanlardan oluşuyor.
Kısaca Somali Tarihi
Somali’de yerleşik hayat, miladi 1. yüzyıla dayandırılmakta. Ülke olarak ise uzun zaman farklı ülkelerin yönetimi altında varlığını sürdürüyor. Bir de sömürge döneminde farklı ülkelerin sömürgesi oluyor. Ancak 1 Temmuz 1960 tarihinde bağımsızlığına kavuşabiliyor ülke.
Somali İsminin Kökeni
Eski Mısırlılar Somali’yi Punt olarak adlandırır. İsminin kökeni konusunda farklı rivayetler bulunmakta. Bunların en yaygını ise Hz. Peygamber’in amcasının oğlu Akil b. Ebu Talib’in iki oğlundan biri olan İsmail’in adının yerli dilde Smal şeklini aldığı ve daha sonra Somali’ye dönüştüğüdür.
Somali’de Konuşulan Dil
Ülke farklı zamanlarda farklı ülkelerin sömürüsü haline gelmiş olsa da ülkenin resmi dili Somalice’dir. Genelde sömürge durumundaki ülkelere, hangi ülkenin sömürgesi ise o ülkenin dili dayatılır. Ve o dil konuşulur hale gelir. Burada bunun yapılamamış olması sevindirici. Çünkü dil, bir milletin yaşayan hafızasıdır.
Hint Okyanusu’nun Beyaz İncisi
Başkent Mogadişu, Somali’nin en büyük şehri ve ticaret merkezi. Aynı zamanda Hint Okyanusu’na kıyısı olan bir liman kenti olması dolayısıyla Hint Okyanusu’nun Beyaz İncisi olarak adlandırılıyor. Tarih boyunca farklı kültürlere ev sahipliği yapan kentte haliyle çok fazla tarihi eser bulunuyor.
Somali’de İslam
Somali’nin İslam ile tanışması, Medine’nin İslamlaşmasından öncedir. Nasıl mı? Bildiğimiz üzere Cafer bin Ebu Talib önderliğindeki bir grup Müslümanla Medine’ye hicretten önce Habeşistan’a hicret gerçekleşti. Ve onların hicret ettiği yer olan Habeşistan, günümüzde Etiyopya olarak biliniyor. Ancak o günün Habeşistan’ı günümüzün sadece Etiyopya’sı değil aynı zamanda Somali’si de. Ve o günkü Müslümanların yerleştiği yer de günümüzde Somali toprakları.
Somali Müslümanları
Müslümanlardan oluşan halkın dini yaşam konusundaki hassasiyeti yüksek. Ülkede günümüzde de köklü bir kültür ve İslami gelenek yaşatılmakta. Hatta ülkede iç savaşın, kıtlığın ve yoksulluğun had safhaya ulaştığı yıllarda bile halk, inançlarına olan bağlılıklarını sürdürdü.
Somali Ekonomisi
Afrika’nın ve dünyanın en yoksul ülkelerinden biri. Ancak bu yoksulluğun sebebi ne iklim ne de doğal koşullar. Bunun sebebi ne yazık ki sömürge dönemindeki güç kaybı, savaşlar, iç gerginlikler ve yönetim boşluğu. Maalesef sömürge döneminde doğal kaynakları ve insan gücü kullanıldığından ülke ekonomisi günümüzde bile henüz telafi edilemeyen ölçüde zarar gördü.
Somali Camileri
Öncelikle Somali’deki en eski camiden başlayalım. Hicri 667 (miladi 1269)’de inşa edilen Fakr ad-Din Cami, başkent Mogadişu’nun en eski yerleşim yeri olan Hamar Weyne’de bulunuyor. İkinci en eski cami de yine başkentte bulunan Arba’a Rukun Cami’dir. Somali Merkez Cami ise ülkenin en büyük camisidir.
Somali’nin Turistik Plajları
Bir ülkede kilometrelerce kıyı şeridi olur da plaj olmaz olur mu? Merca şehri, uçsuz bucaksız plajlara ve sahil şeridine ev sahipliği yapıyor. Deniz turizmi açısından oldukça önemli bir plaj da Mogadişu’da bulunuyor. Ayrıca Gezira Plajı; deniz, kum, güneş üçlüsünün bir arada bulunduğu o önemli ve sakin yer.
Somali İklimi
Ülke kurak ve sıcak bir tropikal iklime sahip. Bu iklimin özellikleri: ilkbahar ve sonbaharın yağışlı, yaz ve kış aylarının ise yağışsız geçmesidir. Yani ülkede yaz ve kış kuraklığı görülür. Yazın sıcaklıklar 42 °C’ye kadar yükselir.
Somali Mutfağı
Somali, et ağırlıklı bir mutfağa sahip. Ayrıca deniz ürünleri de çok tüketilen besinler arasında. Ayrıca yemeklerinde pirinç de büyük bir öneme sahip. Sebze tüketimi ise oldukça az ve çeşit olarak da sınırlı.
Somali Ulusal Parkı
1989 yılında kurulan Lag Badana Ulusal Parkı, Somali’nin güney kıyısında bulunur. Birçok hayvan ve bitki türünü bünyesinde bulunduran park, aynı zamanda yaratılış harikası birçok doğal yaşam alanına ev sahipliği yapıyor. Aralarında endemik türlerin de bulunduğu birçok canlının kendi doğal yaşam alanında görülebileceği bir yer burası.
Somali’de Mutlaka Görmeniz Gereken Yerler
1934 yılında ziyarete açılan Somali Ulusal Müzesi, Somali’nin tarihi ve kültürü hakkında bilgi veren birçok eserin bulunduğu bir müze. Laas Geel Mağarası ise milattan 9.000 ila 3.000 yıl öncesinde meydana gelen, görüntüsüyle dikkat çeken bir yer. Tarihi bu kadar eskiye dayandırılan mağara 2002’de bir araştırmacı tarafından keşfedilmiştir. Mağara, ülkenin en çok turist çeken yerlerinden biri.