Çocuklar için Bilim Tarihi Önerileri

Çocuklar müthiş hayal gücüne sahip ve benzersiz olarak yaratılmış varlıklar. Her biri ayrı ayrı kıymetli olduğu için öğrenme yöntemleri de bireylere göre değişiklik gösterebiliyor. Kimisi okuyarak, kimisi görerek ve kimisi de hayal ederek daha kolay öğrenebiliyor. Bu yazımızda sizlere çocuklar için bilim tarihini sevdirme ve öğretmeye yönelik çeşitli tavsiyeler hazırladık. Bu önerilerle gezerek, okuyarak veya izleyerek bilim tarihini çocuklara aktarmak daha keyifli olacak. İyi okumalar dileriz.

Kitap Önerileri

Çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak kadar bu alışkanlığı severek devam ettirmelerini sağlamak ve eğlenceli hale dönüştürmek de önemli. Çocuklar için bilim tarihi önerilerimizde sizlere çocukların keyifle okuyabileceği birkaç kitap önerimiz olacak.

İlk önerimiz Tarık Uslu’nun kaleme aldığı Şu Acayip Şeyler serisi. 20 kitaptan oluşan seri, bilimi çocukların kolaylıkla anlayabileceği yalın bir dille kaleme alınmış. Kitapta yeryüzünden gökyüzüne, insanlardan dünya üzerinde yaşayan diğer canlılara kadar birçok konuya değinilmiş.

Bu alanda önerebileceğimiz bir diğer isim ise Naz Varlı. Bilimin Öncüleri adıyla yayınladığı serisi dört kitaptan oluşuyor. Cebirin babası Harizmi, Meryem Usturlabi, İbn Batuta ve Musa kardeşlerin konu edildiği kitaplar akıcı ve kolay bir dille anlatılmış. Ayrıca kitaplar uzun olmadıkları için çocuklar sıkılmadan hızlıca bitirebilirler.

Çocuklar için bilim tarihi alanında yazılmış kitaplardan önerebileceğimiz başka bir kaynak ise Sevgi Başman’ın yazdığı Örnek İnsanlar serisi. 9 kitaptan oluşan seri bilim tarihçisi Prof.Dr. Fuat Sezgin, Aliya İzzetbegoviç, Cemil Meriç, Mehmet Akif Ersoy, Malcolm X, Yusuf İslam, Şeyh Şamil ve Ömer Muhtar gibi İslam tarihine iz bırakan önemli insanların hayatları çocuklara uygun anlatılmış.

Gezi Önerileri

Bilim tarihini hem gezerek hem de eğlenerek sevdirmenin diğer yolu müzeler oluyor. Bu alanda önerebileceğimiz müzelerin başında ise İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi geliyor. İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi Gülhane Parkında yer alan ve 2008 yılında açılmış bir müze. İslam bilim tarihçisi Prof. Dr. Fuat Sezgin’in gayretleri sonucu açılan müzede 585 adet aletin maket ve model kopyaları bulunuyor.

Müze astronomi, saat teknolojisi, savaş teknolojisi, tıp bölümü, fizik, matematik, optik, mimari, kimya ve coğrafya olmak üzere on kısımdan oluşuyor. Müzenin tamamında İslam bilim insanlarının eserlerinin replikaları sergileniyor. İdrisi’nin çizdiği dünya haritası, Takiyüddin’in mekanik saati, Cezeri’nin fil saati, Sizci’nin planetaryumu, Sufi’nin gök küresi ve İbn Sina’nın meşhur eseri Kanun fi’t Tıb gibi 9.ve 16. yüzyıl arasında İslam medeniyetinde yaşamış olan bilim insanlarının eserlerinin kopyaları mevcut. Eserlerin kopyaları ise günümüze ulaşan kaynaklara dayanarak yapılmış.

Müzenin bahçe kısmında ise Şam’da büyük bir rasathane kuran Abbasi halifesi Me’mun’un 9.yüzyılda yaptırdığı dünya haritasının kopyası olan yer küre bulunuyor. Müzeyi ziyaret ederek eserlerin tamamını inceleyebilirsiniz.

Müzede sergilenen aletlerin animasyon versiyonlarına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

https://www.ibtav.org/animasyonlar/

Gezi önerilerimizden bir diğeri ise İstanbul Arkeolojisi Müzesi. Türkiye’nin ilk müzesi olan müze Arkeolojisi Müzesi, Eski Şark Eserleri Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi’nden oluşuyor. Arkeoloji Müzesi Asur, Hitit, Mısır, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi çeşitli medeniyetlere ait yaklaşık bir milyona yakın esere ev sahipliği yapıyor. Müzede çeşitli lahitler, Türk çinileri ve seramikleri öne çıkan eserler arasında. Müzeyi ziyaret ederek eserleri yakından inceleme fırsatı bulabilirsiniz.

Gezi rotalarımızdaki son önerimiz ise Türk ve İslam Eserleri Müzesi. Sultanahmet Meydanı’nda bulunan müze 1985 yılında Avrupa Konseyi-UNESCO’nun çocuklara kültür mirasını sevdirme konusunda ödül aldı.

Müzede Abbasi, Memlük, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait eserler sergileniyor. Müzenin dikkat çeken kısmı ise en iyi halı koleksiyonlarından birine sahip olması. Halıların yanı sıra müzede cam eşyalar, taş ve pişmiş eserler, metal ve seramik objeler de yer alıyor. Çocuklara gezerek ve eğlenerek bilim ve tarih sevgisini aşılamak için bu müzeyi keyifle ziyaret edebilirsiniz.

Video Önerisi

Çocuklar için bilim tarihi önerilerimizde kitap ve gezi dışında bir de video serimiz var. Video serimizde ise Diyanet Tv’nin Youtube kanalında yayınlamış olduğu Bilimin Hazinesi adlı seri mevcut. Bu seri Müslüman bilim insanlarının yaptığı çalışmaları ve icatları konu alıyor. Beş videodan oluşan seride astronomi bilgini Fergani, sıfırın mucidi Harizmi, Cabir, Battani ve Lagari gibi isimler yer alıyor. Ortalama on dakikadan oluşan videolar animasyon türünde ve çocukların hem eğlenip hem de öğrenebileceği şekilde. Bu seriye aşağıda bıraktığımız linkten ulaşabilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=mprUMGbAN9U&list=PLtApkPE49w-swUoqJvDqS5rIOel0KZFyH

Kaynakça:

1. Kültür ve Turizm Bakanlığı – ibttm.muzeler.gov.tr/TR-84339/muze.html
2. Müzeler, muze.gov.tr/muzeler