Mücadelesini Kaleme Alan Şair: Mourid Barghouti

Filistin… Öyle bir şehir ki kimi şairlerin dilinde dirilmiş, kimi yazarın kitaplarını süslemiştir. Süslediği kavramlardan olan özgürlük, bu kutsal ülke için ayrı bir önem kazanmıştır. Bu yazımızda sizlere Filistinli bir şairden ve onun özgürlüğe olan tutkusunu, mücadelesini kaleme almasından bahsedeceğiz: Mourid Barghouti…

Mourid Barghouti, 8 Temmuz 1944 yılında Filistin Batı Şeria bölgesinde bulunan Deyr Gassâna’da dünyaya gelmiştir. İlköğretimini Ramallah’ta tamamlamıştır.  Lise eğitimini de Ramallah’ta alan şairin karakter oluşumunda bu şehrin büyük bir etkisinin olduğu görülmektedir. Çünkü Ramallah, farklı kültürlerin iç içe olduğu bir şehir konumundadır.  

Şiir serüvenine de lise yıllarında başlayan Barghouti; Ramallah’ta bulunan lise kütüphanesinde klasik ve modern alanlarda yazılmış şiir kitaplarını incelemiş, okul dışındaki vaktinin büyük çoğunluğunu yine aynı kütüphanede geçirmiştir. O; şiir ile zulüm, direniş ve özgürlük gibi meselelerin ifade edilebileceğini ve bu sorunlara çözümler üretilebileceğini gördüğü için bu tarzı benimsediğini ifade etmektedir. 

Barghouti’nin şiirlerinde gördüğümüz temaya bakarsak Filistin’in özeti diyebiliriz. Zira direniş ve özgürlük denildiğinde ve Filistin ile süslediğimizde niçin şiirlere bu denli konu aldığını anlayabiliyoruz. Filistin, hepimizin bildiği üzere direnişin merkezi konumunda… Özgürlükleri için, canları pahasına direniyorlar. Yaşanılan yerin, hayat mücadelesinin ne olduğu ne kadar önemliyse direnişin de o denli önemi vardır. Filistin ve şiirler dediğimizde o yüzden yeniden ve yeniden okumamız ve tefekkür etmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Barghouti üniversite için Mısır’a gitmiş ve Kahire’de İngiliz Dili ve Edebiyatı alanında lisans eğitimini tamamlamıştır. O, 1967 yılında İsrail tarafından Batı Şeria’nın işgal edilmesi sebebiyle memleketine dönememiştir. Barghouti, diğer Filistinliler gibi sürgüne mahkûm edilmiş ve bu nedenle sürgün edilmenin ölümle eş değer olduğuna dikkat çekerek içine düştüğü durumu “Üniversite diplomamı almakta başarılı oldum ancak onu asacak bir duvar bulmakta başarısız oldum.” ifadeleriyle belirtmiştir. Üniversiteden sonra Kuveyt’te yaşamını sürdürmüş ve üç yıl boyunca bir meslek lisesinde İngilizce öğretmenliği yapmıştır. Şair, bu süre zarfında şiirle olan bağını asla koparmadığını belirtmektedir.

1977 yılında sürgün hayatı başlamış ve bundan sonra da birçok şehir değiştirmiştir. 1981 yılında Budapeşte’ye yerleşmiş ve ailesini yedi yıl boyunca görememiştir. 1993 yılında imzalanan bir antlaşma sonucunda acılı sürgünü sonu ermiş ve otuz yılın ardından 1996 yılında Ramallah’ı görme imkânı bulmuştur. Ancak kısa bir süre sonra yeniden Kahire’ye dönmek zorunda kalmıştır. Bu kısa sürede gördüğü Ramalllah’ın ardından özlemini Ramallah’ı Gördüm kitabında ele almıştır.

Mücadelesini, sürgününü, vatan hasretini, özgürlük duygusunu kaleme alan mücadeleci şair Barghouti; 2021 yılında vefat etmiştir. Filistinli şairler gibi Barghouti de toplumunun aynası olmuş ve şiirleri vesilesi ile Filistin halkının umudunu, hayalini, acılarını taze tutmaya ve dünyaya duyurmaya çalışmıştır. 

Bu yazımızda Filistin’in sembolü haline gelmiş özgürlük kokan bir şaire değindik. Yazımızı kıymetli Bargouthi’nin dizeleri ile noktalayalım: 

Duracağım yanında dimdik 
Kaldıracağım sol elini daha yükseklere 
Akan gözyaşlarımı bırakacağım 
Gülüşüme dokunana kadar 
Sadece… Sana kavuşursam 
Ey özgürlük!

Yararlanılan Kaynaklar

1. Poetry International: www.poetryinternational.com/en/poets-poems/poets/poet/102-14328_Barghouti
2. DergiPark: dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3237139