Suya Yolculuk Hikâyem 2: Benin, Togo ve Nijerya

Bu seferki suya yolculuk hikâyem tek bir ülke yerine birden fazla ülkeyle devam ediyor. Aslında Yusuf İslam abimle birlikte ilk planımız sadece Benin’e gitmekti. Ancak Benin’e sınır ülkeleri olması sebebiyle bu yolculuğumuzda Benin’le birlikte Togo ve Nijerya’yı da ziyaret etmeye karar verdik. Vakfımızın su kuyusu çalışmaları kapsamında koordinatörüm Yusuf İslam abimle birlikte dokuz günlük verimli ve bereketli bir yolculuk gerçekleştirdik hamdolsun.

Su Akar Yolunu Bulur, Arayan İnsan da Aradığı Gönlü Bulur

Allah, gönlü arayan insana suyu da vesile kılar yolculuğu da. Yeter ki insan arayışta olsun, gönül kazanmaya niyet etsin. Bu yolculuğumda kuyudan su akarken bir akan suya, bir çocuklara, bir de kendime baktım. Ve fark ettim ki su akar yolunu bulur,
arayan insan da aradığı gönlü bulur.

Bilinmeyen Ülke Benin. Yok Benim veya Senin Değil, Benin

Yolculuk nereye?

Benin.
Evet, sizin yolculuğunuz nereye?

Benin beyefendi.

İlk durağımız Benin olacaktı. Rotamız pek bilinmeyen Afrika ülkesi Benin olunca başlangıcı da biraz esprili oldu. Havalimanında bilet işlemleriyle ilgilenen görevliler, ülke isimlerinden daha çok uçakların varış lokasyon adreslerini (destination) bilirler. Zaten Benin’e seyahatimiz kesinleştiğinden beri Benin’e gideceğimi söylediğimde “Benin diye bir ülke mi var?“, “Bu sefer yolculuk Afrika’ya değil mi?Benin neredeydi?” veyahut “Senin, yok Benim” diye bana çokça şaka yapan olmuştu. Ama en güzelini sanırım havalimanında yaşadık Yusuf abiyle.

Havalimanındayız. Bilet kestirme işlemleri için sıradayken acente çalışanı seyahatimizin nereye olduğunu sordu Yusuf abiye.
Yusuf abi: Benin
Görevli: Evet sizin yolculuğunuz nereye?
Yusuf abi: Benin beyefendi.
Görevli: Evet size soruyorum beyefendi.
Yusuf abi: Gideceğimiz ülke Benin beyefendi. Afrika ülkesi Benin. Destination Cotonou olan Benin.

Benin Cumhuriyeti

Resmî adı ile Benin Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Nijer, Nijerya, Togo ve Burkina Faso oluşturmaktadır. Ülkenin güneyinde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi yer almaktadır. Resmî dili Fransızca olup başkenti Porto-Novo’dur. Resmî kaynaklara göre yerel dinlerin dışında ülkede hâkim olan din Hristiyanlık’tır. Nüfusun %42,8’i Hristiyan inancına sahipken İslam, ülke içerisinde en yaygın ikinci din konumundadır. İslam inancına göre yaşamlarını sürdürenlerin oranı %24,4 düzeyindedir.

Terk Edilmiş Tren Rayı

Hicaz demir yolu misali, yine bir tren rayını gördüğümde içimi hüzün kapladı. Benin’de iki bölgenin köylerinde su kuyusu çalışması yapıyoruz: Porto-Novo ve Cotonou. Benin’de bulunduğumuz süre zarfında Cotonou’da konakladık. Benin’deki ilk iki gün Cotonou’daki çalışmalarımıza ağırlık verdik. Akabinde Porto-Novo’daki çalışmalarımıza yöneldik. Porto-Novo, Benin’in başkenti ve Cotonou’ya nazaran biraz daha kuzeyde yer alıyor. Üçüncü gün sabah namazı akabinde Porto-Nova’ya gitmek için hareket ettik. Karayolu üzerinden kuzeye doğru Porto-Novo’ya giderken sol tarafta harabe bir şekilde bazı insanların üzerinde
bir şeyler sattığı, bazı insanların evlerini inşa ettiği, bazıların sohbet ettiği atıl bir tren rayı gözümüze çarptı. Yol boyunca dikkatimizi çekince bu yolu takip ettik. Vardığımızda tren rayının akıbetini Beninli dostumuza sorduğumda şu cevabı verdi: “Sömürge devletleri tarafından 1901’de başlayıp 1936’da bitirilen tren yolu, Cotonou’dan başlayıp Parakou’ya ( Benin’in kuzeyi) 468 km uzaklıkta inşa edildi. Ama şimdi her şeyiyle terk edilmiş durumda.“

Devlet, tren raylarını birkaç kez atıl hâlden kurtarmaya çalışmasına rağmen atılan adımlar başarısız olmuş. Benin’den sonra Nijer’e kadar devam ettiği rivayet edilen bu tren rayı, şuan üzerinden yeniden tren geçmesini bekliyor.

Önce Kayık Sonra Bajaj (Motosiklet)

Benin’de üçüncü günümüzdü. Porto-Novo’da uzak bir köydeki kuyularımızı denetlemeye gitmiştik. Nokoué gölü yakınlarındaki Dékin köyünde bulunan kuyularımızın denetimini yapmak için bölgeye vardığımızda “Arabadan inin. Artık buradan itibaren yolumuza araba ile devam etmeyeceğiz.” dediler.

Peki, nasıl kuyulara ulaşacağımızı sorduğumda önce kayık sonra motosiklet ile cevabını verdiler. Afrika’da ilk defa kayık ile yolculuk yapmam ve motosiklet (bajaj) üzerinde iki saatten fazla toprak yolda sırtımda çantam ile yolculuk yapmam benim için yorucu ama bir o kadar da güzel bir deneyim oldu.

Neden Evler Yerden Yüksek ve Neden Her Evin Önünde Bir Kayık Var?

Ziyaret ettiğimiz bu bölgede neredeyse hiç araba görmedim. Çoğunlukla motor ve ilginç o ki bir o kadar da kayık gördüm. Kayıkların sebebini sorduğumda haziran aylarının genellikle bu bölgede yağmur sezonu olduğunu ve suyun evlerin girişine kadar yükseldiğini öğrendim. Bundan dolayı insanlar ulaşımı kayıkla sağlıyorlarmış.

Togo ve Nijerya’da Birer Gün

Asıl ziyaret etmeyi planladığımız ülke Benin’di. Bu yüzden ziyaretimizi ağırlıklı olarak Benin üzerinde planlamıştık. Ama komşu ülkeleri olması ve çalışmalarımızın daha kısa sürecek olması sebebiyle Togo ve Nijerya’da da birer gün bulunduk. Seyahatimizin ilk gününü Togo Anie bölgesine gerçekleştirdik. Benin’deki çalışmalarımızı bitirdikten sonra ise Nijerya Ipokia bölgesine geçtik ve çalışmalarımızı gerçekleştirdik.

Togo Agboulave Merkez Camii’nde Bir İkindi Namazı

Togo’daki ziyaretlerimizin ardından ikindi namazımızı dönüş yolu üzerinde bulunan Agboulave Mosque’da, bizdeki ismiyle Agboulave Merkez Camii‘nde eda ettik. Caminin konumu ve nizamı hoşuma gitti.

Caminin çevredeki pazara yakın ve ticaret alanlarının merkezine inşa edilmiş olması, yerel halkın gerçekten İslam’a ve namaza verdikleri önemin ve hassasiyetinin çok fazla olduğunu gösteriyor bize.

Togo’nun meyve pazarlarında ağırlıklı olarak ananas ve muz satılıyor. Yolunuz Togo’ya düşerse mutlaka ananası yemenizi tavsiye ederim.

Bu, sadece benim hikâyem değil. Bu hikâye, yolumuzu gözleyen ihtiyaç sahipleri için dua eden, bağış yapan, gönül vermiş olan benim, senin, onun, hepimizin hikâyesidir. Hayırseverlerin destekleriyle temiz suyu onlara ulaştırarak temiz kalplerine girmemize vesile olan Allah’a hamdolsun.

Dileğim o ki; Somali’den başlayıp Benin, Togo ve Nijerya’dan devam eden bu hayır yolculuğum daha niceleriyle devam eder. Ve böyle nice hikâyelerin bir parçası olmayı Rabbim bizlere nasip eder.