Dünya’dan Bayram Manzaraları-2

Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur:

Ramazan Bayramı sabahı melekler yollara dökülür ve şöyle seslenirler: “Ey Müslümanlar topluluğu! Keremi bol olan Rabbinizin rahmetine koşunuz. O, bol iyilik ve ihsanda bulunur. Sonra onlara bol bol mükâfatlar verilir. Siz gece ibadet etmekle emrolundunuz ve emri yerine getirdiniz. Gündüz oruç tutmakla emrolundunuz, orucu tuttunuz ve Rabbinize itaat ediniz, mükâfatınızı alınız.

Ramazan ayı gelirken her müminin yüreği bağışlanma umudu ile yeşerir. Bu ayı güzel geçirip Ramazan Bayram’ına ulaşma gayesi içinde her Müslüman ibadetlerine ağırlık verir. Orucunu en iyi şekilde tutup nefsinden vesveselerden uzak bir ay geçirmek ister. Efendimiz (sav)’de söylediği hadisi şeriflerde Allah’a itaat edip de orucu tutanların mükâfatlandırılacağının müjdesini vermiştir.

Bi’ Dünya Haber olarak Ramazan ayında verimli geçirmenize yardımcı olmak adına ajanda hazırladık. Dünyanın farklı yerlerinden yaptığımız söyleşilerle Ramazan ayının diğer ülkelerindeki manzaralarını sizlere sunduk. 1 Ülke 1 Yemek Serisi ile farklı coğrafyalardaki Ramazan sofralarını mutfaklarınıza taşıdık. Sosyal medya hesaplarımızdan ise dünyadan Ramazan ayına dair hazırlıkları, sevinç ve mutlulukları, kutlama, toplu iftar programları, mahyaları, camileri aktardık. Ramazan ayının sona ermesiyle şimdi de sizlere dünyadan Ramazan Bayramı sahnelerini sunuyoruz. Hadi gelin hep birlikte Ramazan Bayramı dünyada nasıl geçiyormuş birlikte bakalım.

Afganistan’da Ramazan Bayramı

Afganistan’dan söyleşiyi yaptığımız Abdulcelil Alpkıray, Ramazan ayının ilk günün Afganistan’da tatil edildiği söylüyor. Sahurda tok tutması için pirinç pilavı tercih edildiğini, akşam namazı için camide olan cemaatin hurma ve suyla oruçlarını açtıktan sonra akşam namazlarını kıldığını aktarıyor. Sabah namazından sonra vaaz yapıldığını ve teravihlerin hatimle kılındığını da ekliyor. Daha sonra ise Ramazan bayramından bahsedip bayram namazının Türkiye’den farklı olarak güneşin doğuşundan iki-üç saat sonra kılındığını anlatıyor. Alpkıray, Afganistan’da Ramazan Bayramı’nın nasıl geçtiğini şöyle anlatıyor:

Bayramlaşma ve ziyaretler öğle namazından sonra başlar. Afganistan’da bayramın ilk günü hanımlar dışarı çıkmaz, gelen misafirleri ağırlamak için mutfakta olmalarından dolayı erkekler bayramlaşmaya gider. İkinci gün ise kadınlar birbirlerini ziyaret ederler. Bayrama özel hazırlanan tatlılar, içecekler ve çerezler mutfakta yerlerini alır. Gelen misafirlere yeşil çay ikram edilir. Türkiye’de siyah çay neyse Afganistan’da da yeşil çay odur.

Bayramlaşmanın yanı sıra mezar ziyaretlerinin de yapıldığını söyleyen Alpkıray, çocuklarının sevinçlerinin görülemeye değer olduğunu, kapı kapı şeker toplayarak en çok onların bayram havasını hissettiğini de söylüyor. Son olarak ise Abdulcelil Alpkıray cümlelerini şu şekilde tamamlayarak önemli bir noktaya dikkat çekiyor:

 Afganistan belki akıllarda bayram coşkusu, Ramazan sevinci, çocuk sesleriyle yer almıyor. Ama burası Ramazan ayının buram buram yaşandığı bir ülke. Kendine has sofralarıyla, sahurun bereketiyle, iftarın telaşıyla, hatimle kılınan teravihlerle Ramazan, Afganistan’da çok güzel.

Bangladeş’te Ramazan Bayramı

Eğitimini Türkiye’de tamamlayan Bangladeşli Mazhar İslam ile yaptığımız söyleşide bizlere Bangladeş halkının yüzde doksanının Müslüman olduğunu söylüyor. Ramazan ayında Türkiye’deki toplu iftarlara benzer iftar partilerinin olduğunu, bu iftarları ortak toplanan paralarla yapılıp, gayrimüslim arkadaşlarını da davet ettiklerini söylüyor. Bangladeş’te çocukların da Ramazan heyecanıyla camilere gelip teravih kıldıklarını ama iki rekât sonrasında oynamaya koştuklarını da aktarıyor. Sokakların sabah saatlerindeki sessizliğini ikindi saatlerinde seyyar satıcılarla bozulduğunu, sokakların kalabalıklaştığını ekliyor. Kültürel değerlere bağlı kalan bir toplum olarak Bangladeş’teki Ramazan Bayramını bizlere Mazhar İslam şöyle anlatıyor:

 Bayramımız Türkiye’den oldukça farklıdır. Bangladeşliler arife günü çarşıya gidip bayrama özel panjabi ve takke alır. Bayram sabahı aldığı bu kıyafetleri giyerek bayram namazına gider. Çocuklar bayramlık paketlerini kıyafetler eskimesin diye bayram sabahından önce asla açmazlar. Hava müsaitse namaz sokak, meydan, okul bahçesi gibi alanlarda eda edilir. Bayram namazından sonra cami cemaati bayramlaşır. Sonra evlerimize gider, ailelerimizle bayramlaşırız. Bizde bayramlaşma, bayramlaştığımız kişinin ayağına dokunarak selam vermeyle olur. Ardından akrabalarımızı ziyaret ederiz. Bu ziyaretlerde çocuklara şeker verme âdeti yoktur, sadece bayram harçlığı verilir.

Bulgaristan’da Ramazan Bayramı

Ramazan Bayramı sahnelerinde bu sefer komşu ülke Bulgaristan’a gidiyoruz. Bu sefer bizlere Ramazan ayını ve bayramını Asiya Fahri Feleti anlatıyor. Ramazan’ın Bulgaristan’daki halinin Türkiye’deki haline çok benzediğini söyleyen Feleti, Ramazan davulcusunun olmadığını eklemeyi ihmal etmiyor. Ramazan Bayramı için her yerde olduğu gibi çocuklar için çok özel olduğunu söylüyor. Kendi çocukluğunda Ramazan Bayramında havai fişek gösterilerinin yapıldığını söylüyor. Bayramda orucun ardından çokça tatlı tüketildiğini bu yüzden temizlikle beraber bayram öncesi çeşit çeşit tatlıların yapıldığını söylüyor. Bayram için giyilen en güzel elbiselerin ardından bayram için camiye erkeklerin, yer olursa hanımların da gittiğini aktarıyor. Namaz sonrası bayramlaşmada çocukların büyüklerin ellerinden öpüp bayram harçlığı aldığını söylüyor. Ramazan Bayramı’nın ülkesinde resmi tatil olmadığını, ailelerin dilekçe doldurarak çocuklarını o gün okula göndermediklerini söylüyor. Bu gibi durumlarla, yapılan haberlerle İslam’ın daha da çok yayıldığını ve gayrimüslimlerin dikkatini çekip merak uyandırdığını anlatan Asiya Feleti, çocukların bayramı yaşamalarındaki öneme dair de şu güzel sözcükleri döküyor ağzından:

Hızlı adımlarla yaşamaya alıştığımız dünya hayatında bayramlar, durup dinlendiğimiz, nefes aldığımız, ailemizle ve akrabalarımızla bir araya geldiğimiz zaman dilimleri oluyor. Bunun çok değerli olduğunu düşünüyorum çünkü ancak böyle bir ortamda çocuk, bir arada olmanın nasıl bir duygu olduğunu, büyüklere nasıl hürmet edilmesi gerektiğini öğrenir.

Endonezya’da Ramazan Bayramı

Dünyadaki en fazla Müslüman nüfusuna sahip bir yer olan Endonezya’da görevi gereği yaşayan Şuayip Altun bizlere Endonezya’daki Ramazan Bayramı’nı şöyle aktarıyor:

Ramazan ayının sona ermesiyle bayramı karşılıyoruz. Ülkede beş farklı din olduğu için hepsinin özel günleri bayram ve resmî tatil olarak kutlanıyor. Ramazan Bayramı’nda şekerlere kâğıt paralar sarılır ve gelen çocuklara ikram edilir. Tatlı kültürü Türkiye’ye nazaran biraz farklı. Daha çok meyve suları ve meyvelerden yapılan kekler ikram ediliyor. Açe sıcak bir bölge olduğu için çay kültürü yok. Bunun yerine su ve soğuk içecek ikramı yapılıyor. Ayrıca meyvelerden yapılan cipsler çok yaygın. Yemek yerken kaşık kullanmıyorlar. Onun yerine sert ve büyük olması nedeniyle cipsi tercih ediyorlar.

Çok kültürlü ve çok dinli yapısıyla bilinen Endonezya’da bu çeşitlilikte uyum içinde yaşadıklarını söylüyorlar. Müslüman olarak İslam’ı hissederek yaşadıklarını, günlük hayatlarının ise Ramazan ayında değiştiğini söylüyor. İftar sofralarının mütevazı olduğunu insanların iş hayatının Ramazan’a uygun şekilde değiştiğini söyleyen Altun, oradaki Müslümanların Ramazan’ı hakkıyla eda ettiklerini söylüyor.

Filipinler’de Ramazan Bayramı

Pasifik Okyanus’una ev sahipliği yapan ülkelerden birine Ramazan Bayramı manzarasını görmek, o ortamı hissetmek için gidiyoruz. Bölge bölge İslam’ı yaşamanın farklılaştığı ülkede azımsanmayacak bir Müslüman nüfusu mevcut. Bizlere oradan bilgiler ileten ve kendisiyle söyleşiyi yaptığımız Raffie Usman, Filipinler’de Ramazan Bayramı sahnesini şöyle anlatıyor:

Bayram tam bir festival havasında geçer, büyük bir coşku ve heyecanla kutlanır. Her yerde beyaz kıyafetli insanlar görürsünüz. Evler, ışıklı ve rengârenk süslemelerle bezenir. Maddi durumu iyi olmayan aileler bile renkli, eski perdeler kullanarak evlerini süslemeye gayret eder. Her yerde yiyecek, içecek ve tatlılar ikram edilir. Herhangi bir açık alandaki toplantıya doğrudan katılabilirsiniz. Bu toplantılarda memnuniyetle ağırlanırsınız. Ayrıca Hıristiyan yönetiminde bir ülke olmasına rağmen birkaç yıl önce Filipinler’de dini bayramlar resmi tatil ilan edildi. Bayramı en güzel yaşayanlar ise çocuklar olur. Kıyafetler saklanır ve sadece bayram için giyilir. Bazen iki bayramda aynı kıyafet giyilebilir. Ayrıca bu günlerin en özel konukları yine çocuklardır. Zengin fakir tüm hanelerde baş üstünde tutulurlar. Nereye gitseniz ağlayan ya da gözleri nemli kadınlar görürsünüz. Erkekler beyaz giyinir ve yüzlerinde yorgun tebessümle bakarlar. Elhamdülillah, ne güzel manzaralar. Allah bu manzaraları bizim toplumumuzdan ve dünyanın hiçbir yerinden eksik etmesin.

Kaynakça:  

1.  Öztürk, H. E. (Nİsan 2022). Bi’ Dünya Ramazan . İstanbul: Duruş Yayınları.