İslam Biyoetiği Üzerine İlk EdX Dersi

Tıp biliminde teknolojinin de gelişmesiyle birlikte her geçen gün yenilikler meydana geliyor. Bu yeniliklerin ve gelişmelerin insan hayatına büyük etkileri oluyor. Peki siz hiç bu etkilerin ahlaka, değerlere, insanlık onuruna, inançlara aykırı olup olmadığını hiç düşündünüz mü? İşte biyoetik tam olarak bu noktada devreye giriyor. Biyoetik; tıp ve biyoloji alanında çeşitli teknolojik gelişmelerin, yeniliklerin ortaya çıkardığı sorunların irdelenmesi ile oluşan bir etik alanıdır. İslam biyoetiği ise bu ortaya çıkan yeni problemleri İslamın rehberliğinde inceler, Müslümanların bu sürekli değişim içinde olan çağımızda teknolojinin topluma sunduğu yeniliklere nasıl bakması, bunlar karşısında nasıl davranması gerektiğini öğrenmesini sağlar. Bu yazımızda sizlere dünyanın en önde gelen çevrimiçi platformlarından biri olan Edx’in ev sahipliğini yaptığı Dr. Mohammed Ghaly’nin İslam biyoetiği dersinden bahsedeceğiz.  

İslami Mevzuat ve Etik Araştırma Merkezi (CILE), Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve Harvard Üniversitesi liderliğindeki dünyaca ünlü çevrimiçi bir forum EdX’in ev sahipliğini yapacağı ilk İslami Biyoetik Kursunu başlattığını açıkladı.

Öncelikle gelin birlikte CILE’nin ne olduğunu tanıyalım:

İslami Mevzuat ve Ahlak Araştırma Merkezi (CILE), Kur’an-ı Kerim’in temel ilkeleri, Sünnet ve İslami Şeriat’ın hedefleri tarafından yol gösterilen çağdaş bir vizyon geliştirerek katkıda bulunmayı amaçlayan bir kurumdur.

Bu ders, CILE’de, İslami İlimler Fakültesinde,Hamad Bin Khalifa Üniversitesi’nde  İslam ve Biyomedikal Etik hocası Dr. Mohammad Ghaby tarafından geliştirmiş ve verilmiştir.

 9 modülden oluşan bu eğitimde aşağıdaki temel sorular incelenecek:

• İslam dini, modern biyomedikal gelişmelerin ortaya koyduğu ahlaki sorular ve zorluklarla nasıl ilgilenir?
• İnsan yaşamının başlangıcı ve sonu, kürtaj, anne sütü bankaları, Yardımcı Üreme Teknolojisi (ART), palyatif bakım, beyin ölümü, ötenazi, son COVID-19 gibi salgın hastalıklar vb. gibi biyoetik konularda İslami söyleme kim katkıda bulunur?
• Çeşitli biyoetik bakış açıları nasıl müzakere edilir ve ana akım pozisyonlar nasıl geliştirilir? -İslami biyoetik müzakereler İslami geleneğin dışından gelen paralel tartışmalarla ne zaman etkileşime geçer, bu tartışmalara katılır veya katılmaz? Ve bu bunların nedenleri nelerdir?

Derslerde bu soruların karmaşık karakteristik özellikleri titizlikle ele alınacak, böylelikle sadece basit cevaplar vermek yerine, iyi tartışılmış görüşleri açıklamaya, İslami söylem içindeki çeşitliliği anlamaya ve İslami geleneğin içinden ve dışından gelen disiplinlerin İslami Biyoetik alanına nasıl katkıda bulunduğunu ve onu şekillendirdiğini göstermeye odaklanılacaktır.

Kurs Müfredatı

Modül 1: Klasik İslami Biyoetik

Modül 2: Çağdaş İslami Biyoetik

Modül 3: İnsan Yaşamının Başlangıcı

Modül 4: İnsan Yaşamının Başlangıcı – Yardımcı Üreme Teknolojileri (ART)

Modül 5: İnsan Yaşamının Başlangıcı – Anne Sütü Bankaları

Modül 6: Yaşamın Sonu ve Beyin Ölümü Kavramı – İnsan Yaşamı Ne Zaman Sona Eriyor?

Modül 7: Organ Bağışı

Modül 8: Yaşam Sonu Bakımı (EoLC): Yaşamı Sürdüren Tedaviler (LST’ler) ve Ötenazi Modül 9: Pandemi ve Covid-19 Etiği

Bu Edx Kursu, Dr. Ghaly’nin İslami Biyoetik alanındaki uzun vadeli ilgisinin ve uzmanlığının sonuçlarından biridir. Ghaly, Uygulamalı İslam Ahlakı alanındaki öncü yüksek lisans programında “İslam Etiği: Alanı Haritalandırmak”, “İslami Biyoetik”, “Pandemi ve COVID-19’un İslam Etiği” ve “Etik Üzerine Araştırma Yöntemleri ve Kaynakları” gibi çeşitli dersler vermektedir. Bu program, zengin bir ahlaki mirasa sahip bir din olarak İslam’ın küresel ahlaki söylemle nasıl bir ilişki kurduğunu ve ona nasıl katkıda bulunduğunu ele alıyor. Güçlü disiplinler arası karakteri, kökleri İslami geleneğe dayanan hem teorik hem de uygulamalı ahlâkın derinlemesine bilgisini birleştiriyor. Müslüman bilim insanlarının, akademisyenlerin güncel konularla ilgili düşünmesi araştırmalar yapması gerçekten çok önemli. Bu proje bana Müslümanların her alanda bilgi sahibi olması ve daima öğrenmeye ve gelişmeye açık olması gerektiğini tekrar hatırlattı.