5 Soruda Burkina Faso’da İslam
Eski bir Fransız sömürgesi olan Burkina Faso, Afrika’nın batısında yer alan küçük bir ülkedir. Kıtanın öncü isimlerinden meşhur lider Thomas Sankara iktidara gelene kadar sömürgecilerin Yukarı Volta ismiyle andıkları ülke, “Onurlu/Mutlu İnsanların Vatanı” anlamına gelen Burkina Faso ismini almıştır. Dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alan Burkina Faso’da İslam’ın ve Müslümanların durumuna hep birlikte bakalım.
Burkina Faso’da ne kadar Müslüman kardeşimiz yaşıyor?
Burkina Faso’da yaklaşık olarak 20 milyon insan yaşıyor. Bunun 12 milyon civarının Müslüman olduğu tahmin ediliyor. Bu konuda ciddi bir nüfus sayımı olmadığından net bir sayı söylenemese de, her geçen gün ülkede İslam’ın yayılmakta olduğu bilgisi belki de Müslümanların mevcut sayısından daha fazla mutlu edecek bir haberdir.
Burkina Faso’ya İslam ne zaman ve nasıl ulaştı?
Burkina Faso’ya İslam’ın ulaşması çok eski bir tarihe dayanmamaktadır. Kuzey bölgelerin İslam’la tanışması daha eski olsa da ülkenin büyük kısmında İslam iki asrı geçmeyen bir geçmişe sahiptir. Burada Rahmetullah Şeyhi 1. Muhammed Mayga merhumun unutulmaz gayret ve hizmetleri vardır. İslam bu bölgede Ticani tarikatı aracılığıyla yayılmıştır. İlk olarak tarikat/tasavvuf ekseninde bir İslamlaşma olmuştur.
Burkina Faso’daki en önemli camiler hangileridir?
Yolunuz buraya düşerse başkent Ouagadougou (Vagadugu diye okunur) çarşı merkezinde 3 büyük cami ile karışılacaksınız. Ülkede İslam’ın yayılmasında büyük emekleri olan merhum Şeyh Muhammed Mayga’nın eski bir puthanenin küçük bir köşesini satın alarak başladığı ve ayrık otu gibi gittikçe büyüttüğü Ticani Camisi’dir. Bu camide namaz öncesi kelime-i tevhid zikirleri yapılmaktadır. Bir diğer cami, Komite Müslüman isimli kuruluşa ait olan Merkez Camisi’dir. Bu camide kendinizi Mescid-i Haram direklerinin arasında hissedeceksiniz.
Vahhabi bir anlayışa sahip olan diğer bir grup Müslümanın mescidinde ise her köşede bir ilim halkası görebilirsiniz. Şehrin hafif dışında kalan İstanbul Camisi’ni görünce, Türkiye’de olduğunuzu düşünebilirsiniz. Son olarak, Bobo Cilaiu kentinde kerpiçten yapılma, bölgeye özel mimarisiyle ayakta kalma savaşı veren Eski Cami’de namaz kılmayı unutmayın. Burası Allah’a yakın, kullara uzak bir yerde konumlanmıştır.
Burkina Faso’da İslam adına çalışma yapan kişi ve kurumlar kimlerdir?
Maalesef ülkede çok parçalı bir Müslüman yapısı vardır. Komite Müslüman isimli kuruluş ülkenin en büyük organizasyonudur. Bu kuruluş aynı zamanda Ticani kökenlidir. İttihad-ı İslam adı verilen ve ülkenin en meşhur âlimi Ebu Bekir Dukri’nin başkanı olduğu ayrı bir grup daha vardır. Burada daha çok Fulani kökenli Müslümanları bulmak mümkündür. Ticani tarikatı ve şeyhi etrafında saf tutmuş başka bir Müslüman grubunu görmek mümkündür. İlmi ağırlıkları daha yetkin olsa da bazı şeyler çok fazla şekilde kalmıştır. Dünyanın herhangi bir noktasında bulabileceğiniz doğru-yanlış birçok grubu burada da bulmak mümkündür.
Burkina Faso Müslümanlarının problemleri nelerdir?
Burkina Fasolu Müslümanların en önemli problem birlik olamamak ve bölünmektir. Ne yazık ki her grup, diğerlerinin kendi çizgisine gelmesini beklemekte ve uzlaşmaya, birlik olmaya yanaşmamaktadır. Eğitilmiş ve dünyayı kucaklayacak bilgi ve donanıma sahip gençliğin eksikliği noktasında dua etmekteyiz. Afrika’nın geneli için zikredebileceğimiz yoksulluk sorunu da, Burkina Fasolu Müslümanların kanayan yaralarından biridir. “Fakirlik neredeyse küfür olayazdı” hadisi şerifini en doğru bu coğrafyada anlayabiliriz.
