5 Soruda İtalya’da İslam
Dünyada İslam serimizde bu seferki durağımız birbirinden güzel şehirleriyle ün salmış, aynı zamanda mutfağıyla da kendinden çokça bahsettiren kültür ve tarih merkezi İtalya. Gelin hep birlikte İtalya’da bulunan Müslüman kardeşlerimizin durumunu beş soruda inceleyelim.
İtalya’da Müslüman Nüfus Ne Kadar?
İslam, İtalya’da Hristiyanlıktan sonra en çok inanılan din olarak ikinci sırada yer alıyor. İtalya’da nüfusun %83’ünü Hristiyanlar oluştururken %12’sini ateist veya agnostikler oluşturur. Bunun yanında Müslümanların sayısı %3.7’lik bir orana sahiptir. Bu da yaklaşık 60 milyon insanın yaşadığı İtalya’da 1.600.000’in üzerinde Müslüman İtalyan vatandaşına tekabül eder.
İtalya’ya İslam Ne Zaman ve Nasıl Ulaştı?
İtalya’daki İslam tarihi, Müslümanların Sicilya ve Güney İtalya sahillerinin önemli bir kısmına yaptıkları fetihlerle başladı. Arap hanedanlıkları döneminde özellikle bilim ve sanat alanında gelişen ve adeta bir Müslüman şehrine dönen Sicilya’daki Müslüman hakimiyeti 1061 yılında Normanların Sicilya’yı işgaliyle son buldu. Normanlar bölgeyi ele geçirdikten sonra halkın dinini değiştirmek ve asimile etmeye çalışmak yerine adadaki düzeni sağlamaya yöneldikleri için Müslümanlar bir müddet dini tolerans ortamında yaşayabildiler. Ancak bir süre sonra bölgeye Hristiyanların da yerleştirilmesiyle Müslümanlar dini bir ayrımcılığa maruz kaldılar ve Güney İtalya’da bulunan Puglia’ya göç ettirildiler.
14. yüzyıla kadar Müslümanların yaşadığı bölgedeki hükümdarların izledikleri hoşgörülü politikalardan dolayı Müslümanlar büyük sıkıntılar çekmediler. 1300 yılına gelindiğinde ise Papa Müslümanların zorla Hristiyanlaştırılmasını talep etti. Direnen Müslümanlar ne yazık ki katledildi, köle olarak kullanıldı ve sürgüne gönderildi. Tüm bunlara rağmen 15. yüzyıla kadar Müslümanlar Sicilya’da bıraktıkları kültürel izlerden dolayı İtalya’daki etkilerini öyle ya da böyle sürdürebildiler.
İtalya’daki İslam tarihinin ikinci kısmı 1960 yılında Müslüman büyükelçilerin, iş adamlarının ve üniversite öğrencilerinin İtalyan şehirlerine yerleşmesiyle başladı diyebiliriz. Yine de ülkedeki Müslüman nüfus diğer Avrupa ülkelerine göre çok azdı. İtalya’ya ilk büyük Müslüman göç dalgası 1970-1980 yılları arasında Kuzey Afrika’dan ve özellikle Fas’tan gerçekleşti. 1990’lı yıllarda ise Faslı ve Arnavut göçmenlerle ülkedeki Müslüman sayısı zirveye ulaştı.
İtalya’nın En Meşhur Camileri Nelerdir?
İtalya’da maalesef yeterli sayıda camii bulunmamakta. Yine de ülkede bulunan büyük camilerin göz alıcı mimarisiyle öne çıktığı da bilinen bir gerçek. Bunlardan biri olan Roma Camii, İtalya ve Avrupa’nın en büyük camisi. Roma Camii, İtalyan İslam Kültür Merkezi olarak da bilinir. Bu camide Müslümanlar için kültürel ve sosyal hizmetler sağlanmakla birlikte düğün, cenaze, tefsir dersleri gibi etkinlikler de yapılıyor. İtalya’nın önemli merkezlerinden olan Milano’da ise Milano İslam Kültür Merkezi, Segrate Camii ve Mescid Milano, yerel halka ve turistlere hizmet ediyor. Centro Islamico di Venezia ve Moschea Al-Rahma İtalya’nın güzelliğiyle öne çıkan şehri Venedik’te bilinen iki camidir.
İtalya’da İslam Adına Çalışmalar Yapan Önemli Şahsiyetler Kimlerdir?
Günümüzde İtalya’da İslam adına çalışmalarıyla öne çıkan Müslüman bir şahsiyet bulunmamakla birlikte İslam adına yapılan çalışmalar belirli kurumlarca sürdürülüyor. Bunlardan biri, ülkedeki ilk İslami dernek olan USMI (İtalya Müslüman Öğrenciler Birliği)’dir. Bu birliğin Müslümanları temsil etmekte yetersiz olduğu anlaşılınca İtalya’daki altı camii ve birkaç Müslüman birleşip UCOII (İtalya İslami Topluluklar Birliği)’yi kurdu. UCOII günümüzde İtalya’daki en aktif derneklerden biridir. Bir diğer eski kurum ise Roma’da kurulan CCII (İtalya İslami Kültürel Merkezi)’dir. Bu kurum, yapımı 1995’te tamamlanan ve Avrupa’daki en büyük camilerden biri olan Roma Camii’nin yapımını başlatmıştır. Bunların haricinde COREIS (İslam Dini Topluluğu), AMI (İtalya Müslümanları Derneği) gibi küçük dernekler olsa bile bu kurumların lideri İtalyan medya tarafından provakatif yorumlar yapmakla suçlandığı için kurumlar etkin faaliyetler sürdürememekte.
İtalya’daki Müslümanların En Büyük Sıkıntısı Nedir?
İtalya’da Müslümanlar uzun bir süre boyunca barış ve huzur içinde yaşayabildiler. Ancak 2005-2017 yılları arasında dönemin güncel sorunlarından dolayı ülkedeki siyasetçiler Müslümanları ‘kontrol altına almak için’ pek çok sıkı kural getirdi. Sadece ülkeyi yönetenler değil, yerel düzeydeki siyasetçiler de Müslümanların günlük hayatını şekillendirmeye çalıştılar. Örneğin 2016 yılında Veneto ve Liguirya bölge konseyleri cami yapımını zorlaştıran ve İtalyancanın kullanılmasını zorunlu hale getiren yasalar geliştirdi. Buna bağlı olarak özellikle cami yapımı sorunu Müslümanları hala zorluyor.
Halihazırda az sayıda büyük camiye sahip olan İtalya’da belediyelerin olumsuz faaliyetlerinden dolayı Müslümanlar ibadetlerini küçük mescitlerde yapmak durumunda kalıyorlar. Ancak bu mescitler de çoğunlukla kenar mahallelerdeki insanların şikayetleri sonucu kapatılıyor. Bu sorun Müslümanlar tarafından dile getirilse de belediyeler bu sorunu çözmek için herhangi bir şey yapmıyor. Aksine Müslümanların sosyal hayatının kısıtlanmasına devam ediliyor. Floransa Belediyesi, Floransa’daki Müslüman toplulukla Cuma hutbelerinin İtalyanca verilmesi maddesini de içeren bir anlaşma bile imzaladı. Bütün bunları yaparken yöneticilerin öne sundukları gerekçe ise ‘güvenlik endişesi’. Tüm bunların etkisiyle ülkede İslamofobi yaygınlaşmaya başladı. Araştırmalara göre Müslümanları aile bireyi ve komşu olarak kabul etmede en isteksiz ülke İtalya.
İtalya’daki Müslümanlar iş konusunda da sıkıntı yaşıyor. Özel sektörde Müslümanların daha az yetenek gerektiren ve çok düşük maaşlı işlerde çalıştıkları göze çarpıyor. Üstelik çalışan Müslüman göçmenlerin çoğunun sosyal güvencesi sağlanmıyor.
İtalya’da Müslüman öğrencilerin eğitim sıkıntısı çektiği de bilinmekte. Bunun sebebi İtalya’daki okulların çoğunun yabancı öğrenciyi okutmayı reddetmesi. Bunu da yabancı öğrencilerin İtalyanca bilmemesine bağlıyorlar. Ve yabancıların ana dilinde de ders verilmiyor. Yani bir Müslüman çocuk kendi ana dilinde eğitim alamıyor. Ayrıca İtalyan ders kitaplarında İslam’la ilgili bilgilerin çoğunlukla yanlış veya çarpıtılmış bilgiler olduğu da göze çarpmakta. Sonuç olarak İtalya’da hem yöneticilerde hem yerel halkta gelişen İslam karşıtı anlayıştan dolayı maalesef Müslümanların sosyal hayatta ayrımcılığa maruz kaldığını söylemek mümkün.
Diğer Ülkeler İçin Tıklayınız!
