Uzayda İlk Arap Kadın Astronot
Tarih boyunca, insanlar uzay hakkındaki hayretlerini gizleyememiş ve ulaşılmaz bir arzu olarak merakla izlemişlerdir. Uçsuz bucaksız karanlık bir denize benzetip uzaya yolculuk yapmak için kullandıkları araçları gemi olarak tasavvur etmişlerdir. Bu nedenle Ay’a ilk ayak basış beraberinde yeni bir dönemi de aralamıştır. O günlerden bu zamanlara uzay hakkındaki yapılan çalışmalara geliştirilen teknolojilerin yanı sıra bu alana ilgi duyan insan sayısı da bir hayli artış göstermiştir. Fakat, çoğu alanda alışık olduğumuz gibi uzay çalışmalarında da her iki cinsiyet grubundan insanı eşit sayıda bir arada görmek mümkün olmuyordu. Yakın zamana kadar kadınlar azınlık grubu oluştururken 22 Mayıs 2023 tarihinde uzaya gönderilen ilk Arap kadın astronotla birlikte bu alanda birçok ilke aynı anda şahitlik ettiğimizi söyleyebiliriz.
İki Suudi astronot, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda Birleşik Arap Emirliği’nden astronot Sultan El Neyadi’ye katılmak için pazartesi günü erken saatlerde uzaya gönderilecek. Bu tarihi uzay görevinde, uzayda ilk kadın Arap astronotun bulunması, ilk kez iki Arap ülkesinin yörüngedeki uzay laboratuvarında temsil edilmesi ve ilk kez üç Arap astronotun 400 km’lik bir bilimsel görevde birlikte çalışması da dahil olmak üzere birçok ilk gerçekleştirilecek.
Gerçekleştirilen bu olaylar uzay tarihindeki bir dönüm noktası anlarından biridir. Ayrıca Orta Doğu’nun küresel uzay endüstrisindeki lider olma potansiyelini de gözler önüne sermektedir.
Suudi astronot mürettebatı kimlerden oluşuyor? Eğitimlerini nerede tamamladılar?
Rayyanah Barnawi (33), tarihe uzaya giden ilk Arap kadın Müslüman astronot olarak geçecektir. Barnawi Riyad’daki Alfaisal Üniversitesi’nden Biyomedikal Bilimler alanında Yüksek Lisans mezunudur. Lisans eğitimini Yeni Zelanda’daki Otago Üniversitesi’nden Biyomedikal Bilimler alanında tamamlamıştır. Ayrıca meme kanseri ve kanser kök hücre araştırmalarında 9 yıllık deneyime sahip bir araştırma laboratuvarı teknisyenidir.
Kral Faysal Hava Akademisi’nden Havacılık ve Uzay Bilimleri Lisans Derecesi ile mezun olan AlQarni ise savaş uçağı uçurma konusunda 12 yıllık deneyime sahip bir savaş pilotu ve Hava Kuvvetleri kaptanıdır.
Suudi astronotlar, Houston’daki NASA Johnson Uzay Merkezi’nde ve ayrıca Hawthorne, California’daki SpaceX karargahında eğitim aldı. Barnawi ve Alqarni’nin yanı sıra, iki Suudi astronot daha, Mariam Fardous ve Ali Al Ghamdi, Suudi insan Uzay Uçuşu Programının bir parçası olarak gelecekteki uzay görevleri için eğitildi.
Yolculuk için kalkış ne zaman?
Barnawi ve aynı ülkenin vatandaşı olan Ali AlQarni (31) 22 Mayıs Pazartesi günü Birleşik Arap Emirliği saatine göre 01.37’te yolculuklarına çıktılar. Kennedy Uzay Merkezi’nden SpaceX Falcon 9 roketi ile uzaya gönderilecek Dragon Freedom ekibinde kalkacak olan Axiom Mission-2’nin (Ax-2) bünyesinde görev alacaklar. Yörüngedeki uzay laboratuvarında sekiz gün kalacaklar.
Uluslararası Uzay İstasyonunda hangi görevden sorumlu olacaklar?
Suudi astronotlar, mikro yerçekiminde, bilim insanlarının ve araştırmacıların, insanların uzayı daha fazla keşfetmeleri için uygun koşulları sağlamanın yeni yollarını bulmalarına yardımcı olabilecek çalışmalar gerçekleştirecekler. Ayrıca 12.000 Suudi öğrenciyle canlı yayın yoluyla üç eğitim bilinci deneyi yapacaklar.
Suudi hükümeti yapılan uzay yolculuğunun, bizzat kendi vatandaşlarının uluslararası çalışmalarda yer alması ile Krallığın vizyonuna katkıda bulunacağını düşünmekte ve uzayla alakalı görevler için sürdürülen eğitimleri ülke bünyesi içinde bir kilometre taşı olarak değerlendirmektedir.
Barnawi: “Suudi Arabistan hükümetini ve Suudi Uzay Komisyonu’ndan Uluslararası Uzay İstasyonu’na(UUİ) giden ilk Suudi kadın astronot olarak temsil etmekten onur ve mutluluk duyuyorum.” diyerek hislerini ifade etti. Suudi Arabistan’daki tüm insanların, memleketindeki ve bölgedeki tüm kadınların tüm hayallerine ve umutlarına ortaklık etmenin kendisi için bir gurur kaynağı olduğunu da belirtti.
AlQarni ise çalışmanın misyonu ve bu yolculukta Suudi Arabistan’ı temsil etmenin heyecan verici olduğunu dile getirdi. “Uluslararası Uzay İstasyonu üzerinde gerçekleştireceğimiz tüm deneyleri gerçekten dört gözle bekliyorum.”
Arap dünyasının bu misyonu nasıl bir öneme sahip?
Suudi astronotlar, UUİ’de üç Arap astronotun bulunacağına dikkat çekerek, tüm dünyaya “Arapların el ele tutuşup insanlığın iyiliği için birlikte çalıştıklarına” dair güçlü bir ilham mesajı verdiler.
Uzay endüstrisindeki uzmanlara göre BAE ve Suudi Arabistan’ın uzayda birlikte çalıştığını görmek, bölgenin işbirliği ve ortaklıklardaki değerini yansıtıyor. Bu durum, bölgenin kolektif uzay hırslarının büyümesini artıracak bir faktör görülmektedir.
20 Ülkeden UUİ’yi ziyaret eden 263 kişi varken, Suudi Arabistan, yörüngedeki laboratuvarda aynı anda çalışan iki ulusal astronota sahip olan altıncı ülke olacak. Suudi Arabistan’ın uzayla ilgili ikinci çalışması ilk Arap Prens Sultan bin Selman’ı 1985’te uzaya göndermesinden yaklaşık 40 yıl sonra gelmiştir.
Dünya genelinde uzayla ilgili çalışmaların yoğunlaştığı bir zaman diliminde Müslüman bilim insanlarının da sayısının bu sahada arttığını gözlemlemekteyiz. Barnawi’yi çalışmaları ve başarıları dolayısıyla tebrik eder uzay ve benzer alanlarda daha nice başarılı Müslüman simalara tanık olmayı dileriz.
