Moro Müslümanları: Osmanlı Halifesine Dua

Tarihi geçmişimiz bizi tüm dünyadaki Müslümanlarla olduğu kadar Müslüman Morolarla da ilişkilendiriyor.  Türk milletinin ve hükümetinin omuzlarına ciddi sorumluluklar yüklüyor. Bundan birkaç sene evvel Ramazan programları için davet edildiğimiz Zamboanga’dan Kuruan’a giderken yol üzerinde uğradığımız Taluksangay’da, 1886 tarihinde Sultan Abdülhamit Han tarafından inşa ettirilen camii, bize bu sorumluluklarımızı bir kez daha hatırlattı. Ben de Moro tarihini siz okuyucularımızla paylaşmak istiyorum.

Moro Meselesi

Bizim tarihimizde vaki olan ve hâlâ devam eden Avrupa’nın icadı, şark meselesi tabirleri gibi Uzakdoğu’da da Moro meselesi tabiri vardır. Moro meselesini anlayabilmek için bazı temel noktalara nazar etmek gerekmektedir. Evvela şu tarihi bir hakikattir ki neredeyse tüm dünyadaki Müslüman topluluklar, zaman içerisinde sosyal reform hareketlerine sahip olmuşlardır. Bu sosyal reform hareketleri asgari üç ortak özellik taşımaktadır. Bu özelliklerden ilki Müslümanlar arasında İslami bir bilinçlenme yaşanmasıdır. İkincisi Müslümanların imanın gerekliliklerini yapmadaki samimiyeti ve bu samimiyetin netice vereceği sosyal, kültürel ve siyasi yapıları yeniden şekillendirmedeki kararlılıkları. Sonuncusu ise Müslüman toplumu ve bu toplumun ideallerini tehdit eden iç ve dış bütün güçleri bertaraf etmeleri için etkin çabaları. Bütün bu çabaların geri planında hem İslam’ı daha iyi yaşama ve yaşatma hem de toplumun bütünlüğünü koruma hedef alınmıştır.

Müslüman Filipinliler arasındaki sosyal hareketi ve Moro mücadelesini anlayabilmek için Filipin mirası kadar İslami mirası da dikkate almak gerekir. Sadece İslam’ın genel dini ve teorik yapısını, içtimai hükümlerini ve bu hükümlerin uygulama alanlarını bilmek yeterli değildir. Filipinli grupların hususi tarihi, komşularıyla olan münasebetleri, kendi aralarındaki etnolinguistik benzerlikler ve farklılıkları ve kendilerine mahsus yönetim şekillerini de bilmek icap etmektedir.

Müslüman Filipinliler

Halkının çoğunluğu Katolik olan Filipinler’de Müslümanlar, ikinci büyük dini topluluktur. Filipinli Müslümanların aralarında etnik, kültürel ve etnolinguistik farklılıklar hiç şüphesiz çoktur. Fakat aralarındaki bu farklılığa rağmen Filipinler’deki Müslümanların hepsi, kendilerini Müslüman olarak kabul ederler ve aralarında ayrım gözetmezler. Dinlerinin diğer Filipinlilerin dinlerinden farklı olduğunun daima farkındadırlar.

Bütün Müslüman Filipinliler birbirlerini dil, ırk, kabile ve ulusal sınırları aşan daha geniş bir dini topluluğun üyeleri olarak görür. İslam aleminin kendilerini çoğu zaman yüzüstü bırakmasına bakmadan unutulmuşluğu ve sahip çıkılmamışlığı bir tarafa iterler ve ümmet şuurunu yaşatmaya çalışırlar. Milli ve mahalli işlerdeki, kurum ve cemaatlerdeki tanımları ne olursa olsun kimliklerinin esas kaynağı olarak İslam’ı görürler.

Filipinli Müslümanlar, “Evet, biz bir cemiyetiz ve öyle bir cemiyetimiz var ki her asırda üç yüz elli milyon (bu asırda 1,5 milyara yakın) mensubu var. Ve her gün beş defa namazla, o mukaddes cemiyetin prensiplerine kemâl-i hürmetle alâkalarını ve hizmetlerini gösteriyorlar. Birbirinin yardımına dualarıyla ve manevi kazançlarıyla koşuyorlar.” fikrini hayatlarıyla tasdik ederler ve ediyorlar. İşte bu, mana ve ideal bir kimliktir. Öyle ki son dört-beş yüzyılın tarihi kuvvetleri ile şekillenmiş ve son otuz-kırk senenin trajik karışıklık ve kavga olayları ile tehlikeye atılmış olmasına rağmen bilakis kuvvetlenmiştir. 2017 senesinde senato ve kongrenin imzalaması ve Başkan’ın tasdikiyle Müslüman Moro Özerk Yönetimi‘nin gelişim ve değişimine yönelik atılan adımlar bunun delilidir.

Moro Müslümanlarının Halife Mehmet Vahideddin Han’a Cuma Hutbesindeki Duası

Uzakdoğu’da, Malay dünyasında, Moro coğrafyasında okunmaya devam eden Cuma hutbesinin ikinci kısmından bir bölüm şöyledir;

Allah’ım senin tarafından halife kılınan, kâfirlerin sözlerini esfeli safiline düşürmekle mükellef olan, iki karanın ve iki denizin sultanı, Peygamberimiz’in halifesi, Müslümanların imamı, iki haremin hizmetkârı, Gazi Sultan Mahmut Han’ın oğlu Abdülmecid Han’ın oğlu Sultanoğlu Sultan Gazioğlu Gazi padişahımız Altıncı Muhammed Vahideddin Han’ı muzaffer eyle.

Bu dünyada mülkünü daim, Müslümanların başında kaim eyle. Askerlerini muzaffer eyle, ona iki dünyada hayır ihsan eyle.

Allah’ım, Müslüman askerlerini ve muvahhidin askerlerini muzaffer; kâfirleri, müşrikleri, din düşmanlarını kahreyle. Müslüman kullarına mağfiret eyle. Sen, işiten ve duaları kabul edensin. Bizim de dualarımızı kabul eyle.

Biz de bu dualara amin diyor ve hasretle Muhammed ümmetinin yeniden birlik ve beraberliği için dualar ediyoruz.